________________
૧૨
શ્રી રમણ મહર્ષિ પહેલવહેલી શ્રી રમણની જ્ઞાનમસ્તી પિછાણી લીધી. તેઓ અવારનવાર પાતાલલિંગમાં જઈને શ્રી રમણને નીરખતા. એક વાર રમણદર્શન કરીને તેઓ બહાર નીકળતા હતા ત્યાં સામે મળેલા વેંકટાચલ મુફાલિયર નામના પોતાના શિષ્યને તેમણે કહ્યું. “અંદર રહેલ એક નાનકડા સ્વામીને જુઓ.'' ધોળે દિવસે પણ ઘોર અંધારી એ ગુફામાં મુસાલિયરે ફાનસ લઈને કેટલાક બીજા લોકો સાથે પ્રવેશ કર્યો. મુસાલિયરે તેમને બોલાવવા માટે જોરજોરથી પોકારો પાડ્યા. જવાબ ન મળ્યો. મુસાલિયરે તેમનું શરીર ઊંચું કર્યું. જમીન સાથે ચોંટી ગયેલો શરીરનો નીચલો ભાગ માંડ માંડ છૂટો પડ્યો, પણ પેલાં ઘારાં પાછાં તાજાં થઈ ગયાં, ભીંગડાં ઊખડી જવાથી લોહી વહેવા લાગ્યું. આ જોઈને બીધેલા અને નવાઈ પામેલા ભક્તોએ ખૂબ સાવધાનીથી શ્રી રમણને હળવે હળવે નાજુકાઈથી બહાર કાઢીને ગોપુરમ સુબ્રહ્મણ્યમ્ મંદિરમાં બેસાડ્યા. ત્યારે પણ શ્રી રમણ તો દેહભાનવિરહિત અને સમાધિસ્થ જ રહ્યા !
હવે કેટલાક ભક્તો તેમને ઈશ્વરાવતાર સમજીને ભકિતપૂર્વકની તેમની સેવામાં જોડાયા. ઘણા દિવસે કોઈ વાર તેઓ જ્યારે આંખો ઉઘાડતા, ત્યારે તેઓ તેમને દૂધ, પ્રવાહી ખોરાક કે કેળાં જેવાં ફળો, જેમ સૂતેલા કોઈ બાળકને ખવડાવાય તે રીતે ખવડાવતા. જ્યારે ઘણા દિવસો સુધી તેઓ પોતાની આંખો ન ખોલતા ત્યારે ભક્તો તેમનું મોટું પરાણે ખોલીને તેમાં પરાણે ખોરાક પ્રવાહી રેડી દેતા !
શ્રી અરુણાચલેશ્વર મંદિરમાં થોડાક માસ રહ્યા પછી શ્રી રમણને એકાંતસેવનની ઈચ્છા થઈ. તેમને પોતાની