________________
આર્યસમાજની સર્વાગી ક્રાંતિ - ૪૫ માન્યતાને કારણે ઉપરોક્ત કન્યાને વિશ્વવિદ્યાલયે પ્રવેશ ન આપ્યો.
આર્યસમાજે આ માટે પ્રબળ આંદોલન કર્યું અને વિશ્વવિદ્યાલયના અધિકારીઓને શાસ્ત્રીય પ્રમાણો દ્વારા માનવીયસમાનતા અને સ્ત્રીપુરુષ સમાનાધિકાર સાબિત કરી આપ્યો. છેવટે આર્યસમાજના નારીસમાનતાના મહાન આદર્શનો વિજય થયો અને કુ. કલ્યાણીને ૧૯૪૬માં વિશ્વવિદ્યાલયે વેદ'નો વિષય ભણવા માટે પ્રવેશ આપ્યો. આ રીતે કન્યાઓને વેદ ભણવા માટે હિંદુ વિશ્વવિદ્યાલયનાં દ્વાર સદા માટે ખુલ્લાં થઈ ગયાં.
નમસ્ત : આર્યસમાજે દેશની ભાવાત્મક એકતા માટે “નમસ્તે'નું સૂત્ર આપ્યું. આરંભ કાળમાં આર્યસમાજીઓની ઓળખ નમસ્તે'થી થતી. જોકે શરૂઆતમાં તો સામાન્ય લોકો અને હિંદુઓ પણ 'નમસ્તે' શબ્દથી ચિડાતા હતા. આજે “નમસ્તે' એ સર્વસંમત ભારતીય રાષ્ટ્રીય સંબોધન બની ચૂક્યું છે.
આર્યસમાજનું વિશ્વવ્યાપી લક્ષ્મઃ જોકે આર્યસમાજનું કાર્યક્ષેત્ર મુખ્યરૂપે ભારત અને હિંદુ સમાજ રહ્યું છે. પરંતુ તેણે કૃણવત્તો વિશ્વમાર્યમ્' (‘સંસારને શ્રેષ્ઠ બનાવો”નું) મહાન લક્ષ્ય પોતાની સમક્ષ રાખ્યું છે. સમાજના છઠ્ઠા નિયમમાં સ્વામીજીએ સ્પષ્ટ ઘોષણા કરી છે કે... “સંસારનો ઉપકાર કરવો એ આર્યસમાજનો મુખ્ય ઉદ્દેશ છે.' તેના નવમા નિયમમાં “સૌની ઉન્નતિમાં પોતાની ઉન્નતિ સમજવી” અને ચોથા નિયમમાં ‘‘સત્યને ગ્રહણ કરવામાં અને અસત્યને છોડવામાં સદા તૈયાર રહેવું જોઈએ' એમ કહીને મહર્ષિ દયાનંદ
