________________
દક્ષિણ ભારતમાં જોઈ અંગ્રેજીમાં વાતચીત શરૂ કરી. વાતનો વિષય હતો આવા સાધુઓ ઢોંગી હોય છે અને જીવનનિર્વાહનું સાધન ન હોવાથી ભગવાં ધારણ કરી મફતમાં મોજ કરે છે. એમને તો એનો ખ્યાલ પણ નહીં કે આવા સાધુઓ અંગ્રેજીમાં સમજતા પણ હોય. રામદાસે શાંતિથી આ ટીકા સાંભળી. પોતાની નિંદા સાંભળવાનો મોકો મળ્યો તેમાં પણ રામજીની અપાર દયા માની. આ યુવાનોનું કલ્યાણ થાય એવી મનથી પ્રાર્થના કરી અને પછી હાથ જેડી એમને કહ્યું, “ભલા મિત્રો, આપે જે ટીકા કરી તેમાં રામદાસની પૂરી સંમતિ છે. એણે પોતાના પેટિયા માટે જ સંન્યાસ લીધો છે. પરંતુ એક બીજી ચીજ પણ એનામાં જણાય છે કે એ રામનો દીવાનો બન્યો છે.''
આ સાંભળી પેલા તો સ્તબ્ધ જ બની ગયા. રામદાસે જે કહ્યું તે સાંભળીને નહીં, પણ આવો રખડતો સાધુ અંગ્રેજી સમજી ગયો અને પોતે માંહોમાંહે કરેલી ટીકા સાંભળી ગયો તેથી તેમણે રામદાસની માફી માગી અને ભોજન માટે પૂછી તેમને ફળાહાર કરાવ્યો.
તિરુપાપુલિયુર પહોંચ્યા. પોંડિચેરી અહીંથી નજીકમાં જ હતું. શ્રી અરવિંદનાં દર્શન કરવાની ઈચ્છાથી બીજે દિવસે સવારમાં બંને સાધુ પગપાળા ઊપડ્યા. વીસ માઈલ ચાલી બપોરે બે વાગ્યે પોંડિચેરી પહોંચ્યા. પણ શ્રી અરવિંદ ત્યારે એકાંતમાં રહેતા હતા તેથી તેમનાં દર્શન ન થઈ શક્યાં. જેવી રામની મરજી માની બહાર આવ્યા તો પોંડિચેરીની ફ્રેંચ સરકારના એક પોલીસ અમલદારે તેમને ખૂબ ધમકાવ્યા અને એક કલાકમાં શહેર છોડી ચાલ્યા જવાનો હુકમ કર્યો. વીસ
