________________
સાખી
૫૧ તુલ્ય થાય છે, તે જ મૃતક તુલ્ય પુરુષ કાળને પણ ખાઈ જાય છે તેથી કાળ, ભયાદિથી રહિત થવા માટે ચતુષ્પાદ આત્માનુભવ કરીને અભિમાનાદિ ત્યાજ્ય છે.
બુન્દ જે પરા સમુદ્રમેં, સો જાનૈ સબ કોય, સમુદ્ર સમાના બુન્દમેં, બૂઝે વિરલા કોય. ૧૧
(બી. સા. ૭૪) વ્યાવહારિક જીવરૂપ-બુન્દ-સંસારસમુદ્રમાં પડ્યું છે તે સર્વ કોઈ જાણે છે, પરંતુ વાસનાદિરૂપથી સંસાર-બુન્ડો-જીવોમાં સમાયેલા છે, તથા જીવોના પારમાર્થિક સ્વરૂપમાં કલ્પિત છે, તેના વિના સંસારમાં ક્યાંય સ્થિતિ નથી, તે અર્થતત્ત્વને કોઈ વિરલા જ સમજી શકે છે.
એક કહીં તો હૈ નહીં, દોય કહીં તો ગારિ, હહુ જૈસે રહું તૈસે, કહહિં કબીર પુકારિ. ૧૨
(બી. . ૧૨૮) જે સારતત્ત્વના જ્ઞાનથી જીવ મુક્ત થાય છે, તેને જે એક કહેવામાં આવે તો તે એકત્વ સંખ્યારૂપ ગુણવાળું, એકત્વવાળું નથી. તેથી એક કહેવામાં આવે તો ત્યાં એકત્વ નથી, અને જે બે કહેવામાં આવે તો તે ગાળ તુલ્ય છે તેથી એકત્વ-દ્વિવાદિથી રહિત જેમ સ્વયં પ્રકાશ શબ્દ અવાચ્ય સ્વરૂપ છે તેમ જ રહો.
તૌ લગિ તારા જગમગે, જે લગિ ઉગે ન સૂર, તૌ લગિ જીવ કર્મ વશી, જ લગિ જ્ઞાન ન પૂર. ૧૩
(બી. સા. ર૧૩) જ્યાં સુધી સૂર્યોદય થતો નથી ત્યાં સુધી જ તારાઓ પ્રકાશે છે. તેવી જ રીતે જ્યાં સુધી પૂર્ણાત્માનું પૂર્ણ-અપરોક્ષાનુભવ