________________
૪૨
ગુરુ નાનકદેવ
જેને લાગતાં હોય છે તે માણસ બહારથી ગમે તેટલો હંસ જેવો પવિત્ર રહેતો હોય તો પણ તેને નરકગામી બનાવે છે.
ગળામાં માળા ધારણ કરવી, કપાળમાં તિલક કરવું અને નિયમ પ્રમાણે અંગવસ્ત્ર ઓઢવાં એ જ ખરું બ્રહ્મકર્મ નથી, તેમ માનનારા ભૂલમાં જ ભમે છે. નાનક કહે છે કે, ‘‘નિશ્ચિત બુદ્ધિથી પ્રભુચિંતનનો માર્ગ સગુરુ વિના કદી પણ મળતો નથી.''
દયાની મસ્જિદમાં સંતોષનું બિછાનું પાથરી સચ્ચાઈ અને કૃતજ્ઞતા રૂપી કુરાન પઢો, શરમની સુન્નત સમજી, વાણીની મીઠાશના રોજા પાળો. તો જ મુસલમાન બની શકશો.
પોતાનાં શુભ ચરણને કાલાં સમજો. સરળ સ્વભાવને પોતાના પવિત્ર પીરના કલમા માનો. ગરીબોને દાન દેવું એ જ નમાજ અને પરમેશ્વરની કૃતિ પર પ્રસન્ન રહેવું એને માળા ફેરવવી બરાબર જાણો, ગુરુ નાનક કહે છે કે પરમેશ્વર તમારી લાજ રાખશે. અર્થાત્ તમારું કલ્યાણ કરશે. છે તોબા કરી જે ન કીજૈ ગુમાન, હમેશાં એ રહગી તૂ ઐસી ન જાન. હાથી વ ઘોડે વ લશ્કર હજાર, કભી ગર્લ હોને મેં લાગે ન બાર. ચિંતા બાકી કીજિએ, જો અનહોની હોય.
યહ મારગ સંસારમેં, નાનક થિર નહીં કોય. જ શબદ અને આત્માનો યોગ એટલે શાશ્વત શાંતિ. છે પુષ્પમાં પરિમલ વસે છે જે માટે તું જમ્યો છે દર્પણમાં પ્રતિબિંબ રહે; | તેને જરૂરી હોય તેનો જ
સંબંધ રાખ.