________________
પયગંબર જરથુષ્ટ્ર
પારસીઓ સંજાણમાં રહીને ખેતીવાડી, બાગબાની, પશુપાલન વગેરે વ્યવસાય કરવા લાગ્યા. કેટલાંક વર્ષો પછી પારસીઓએ સંજાણમાં એક આતશ બહેરામ (ધર્મનું મંદિર) બાંધવાની પરવાનગી યાદવ રાણા પાસે માગી. રાજાએ પરવાનગી આપવા ઉપરાંત તે માટેની જમીન પારસીઓને ભેટ આપી અને ત્યાં ધર્મનું મંદિર રચાયું.
૧૩
કેટલાંક વરસ રહીને ગુજરાતના તે સમયના સુલતાન મહમદ બેગડાના સેનાપતિ અલફખાને સંજાણ પર હુમલો કર્યો. બે ગઢ (જૂનાગઢ અને પાવાગઢ) જીતેલા હોવાથી તે બે ગઢોબેગડો કહેવાતો. એને માટે રમૂજી વાત એ છે કે નાનપણથી જ એનો ખોરાક ઘણો હતો. રાત્રે પણ તે સૂતેલો હોય એ બિછાનાની બન્ને બાજુએ ખોરાકથી ભરપૂર ટેબલ રખાતાં અને જે બાજુએથી એની ઊંઘ ઊડી જાય ત્યાંથી એ ખોરાક ખાવા માંડતો.
અલકખાનની ચડાઈથી ગભરાઈને યાદવ રાજાએ પારસીઓની મદદ માગી અને પોતે જે હથિયાર પારસીઓ પાસેથી ઊતરાવ્યાં હતાં તે જ હથિયાર રાજાએ પારસીઓને ધારણ કરાવ્યાં. પારસીઓ અને હિંદુઓ એકત્ર થઈને મુસલમાનો સામે લડચા ને તેમને હરાવીને નસાડી મૂક્યા.
હારથી નામોશી પામેલા અલફખાનને મહમદ બેગડાએ ખૂબ ઠપકો આપ્યો ને સજા કરવા માંડી. પણ બીજી વારની લડાઈમાં પોતે જીત મેળવશે જ એવી ખાતરી અલકખાને આપવાથી બીજી વાર મોટું લશ્કર આપીને મહમદે અલફખાનને સંજાણ તરફ મોકલ્યો.
વખતે અલફખાને યુક્તિ કરી પોતાની સાથેના મોટા લશ્કરના બે ભાગ પાડી એક ભાગને નજીકના જંગલમાં છુપાવી
આ