________________
૧૦. ભક્તિ
શ્રીકૃષ્ણ ભગવાનને વિશે જ્ઞાન સહિત જે ઘણો સ્નેહ તે ભક્તિ જાણવી. સ્નેહ તો હોય પણ જ્ઞાન વિનાનો હોય, તો તે ભક્તિ ન કહેવાય. સ્નેહ હોય પરંતુ જે તે પરમાત્માને વિશે જ ન હોય, તો તે ભક્તિ ન કહેવાય. ભગવાનની ભક્તિ કોઈ વખાણે તે સારુ ન કરવી, પણ ભગવાનની પ્રસન્નતા અર્થે ને પોતાના કલ્યાણ સારુ કરવી. ભક્તિ કરવી, તે પણ પ્રકટ પ્રભુની કરવી. પરોક્ષની ભતિથી જીવનો મોક્ષ થતો નથી. પરમાત્મા જ્યારે આ પૃથ્વી ઉપર મનુષ્યતન ધારણ કરી પ્રકટ થાય છે ત્યારે જ આ જીવને પ્રકટની ભક્તિ કરવાની પળ પાકે છે. - પરમાત્મા પણ ભક્તિવશ છે. સહજાનંદ સ્વામીએ કહ્યું છે,
“આ પૃથ્વી ઉપર અવતાર ધારણ કરી જે કાર્ય માટે કરવાનું હતું તે મેં પૂર્ણ કર્યું છે. તથાપિ આ પૃથ્વી ઉપરથી હું અંતર્ધાન થઈશ, ત્યારે મારા ભક્તો તેમ જ ભવિષ્યમાં થનારા મારા આશિત અવલંબન વિનાના થઈ જશે તો તે સર્વના અવલંબન માટે મારે કાંઈ કરવું જોઈએ.''
સહજાનંદ સ્વામીએ ત્રણ પ્રકારે પોતે “પ્રકટ રહેવાનો નિશ્ચય થ, પહેલો સંકલ્પઃ “મહામંદિરો' કરાવી તેમાં ભગવત પ્રતિમાઓ સ્થાપન કરી, તે દ્વારા પ્રકટ' રહી અનંત જીવોનું રક્ષણ કરવાનો. બીજો: ભક્તિમાર્ગની પુષ્ટિ માટે મંત્રદીક્ષાની અપેક્ષા હોઈ, ધર્મકુલમાં આચાર્યપદ – ગુરુપદ સ્થાપન કરી, તે દ્વારા “પ્રકટ' રહી જીવોનું કલ્યાણ કરવાનો. અને ત્રીજો: ધર્મ, જ્ઞાન, વૈરાગ્ય ને ભક્તિના સ્વરૂપનો સર્વને બોધ થવા સારુ
૫૬
