________________
૪૮
સહજાનંદ સ્વામી અપવાદ આરોપણ ન કરવો. કોઈને ગાળ ન દેવી. સ્ત્રીઓને દુઃખ થાય એવું વચન ન કહેવું. એમને શિક્ષા ન કરવી. તે આત્મઘાત કરે એવું વર્તન ન કરવું. હિંસામય યજ્ઞોનું ખંડન કરી અહિંસામય યજ્ઞો કરી અહિંસા ધર્મની પુનઃ પ્રતિષ્ઠા કરવી.
બ્રહ્મચર્ય આ સંપ્રદાયનો પ્રાણસમો ધર્મ છે. બ્રહ્મ' – પરબ્રહ્મ-પરમાત્માના-માર્ગમાં ચર-ગતિ કરવા સારુ આ વ્રતના પાલનની અત્યંત આવશ્યકતા છે. આ વ્રતનું જે પાલન કરે, તે જ બ્રહ્મ પરમાત્માના સ્વરૂપને જાણવાનો અધિકારી થાય છે. બ્રહ્મચર્ય પાળનાર પર એમની પ્રસન્નતા રહે છે. બ્રહ્મચારીની સેવા એમને અતિશય ગમે છે.
બ્રહ્મચર્ય તો ઈષ્ટદેવને વિશે જેટલી નિર્દોષ નિષ્ઠા હોય, તેટલું જ પાળી શકાય. બ્રહ્મચર્યવ્રતના સંરક્ષણના નિયમો માટે ઘણા મનુષ્યો પ્રયત્નશીલ થતા હશે. પરંતુ “નિષ્ઠા' વિના નિયમમાં શિથિલતા આવ્યા સિવાય રહે જ નહીં. એકલા નિયમથી એ વ્રતની સિદ્ધિ ન થાય. જેનામાં નિષ્ઠા અને નિયમ બન્ને સાથે હોય તે જ નિષ્કામી વર્તમાન સિદ્ધ કરી શકે છે.
સ્ત્રીઓ સ્ત્રીઓને જ ઉપદેશ કરી શકે અને પુરુષો પુરુષોને બોધ આપી શકે. એ ઉદ્ધવ સંપ્રદાયની અલૌકિક ધર્મમર્યાદા છે.
‘‘ભગવાનના મંદિરમાં જે દુષ્ટ બુદ્ધિવાળો મનુષ્ય પરસ્ત્રીઓનો સ્પર્શ કરે છે અથવા વારે વારે સ્ત્રીઓ સામી દષ્ટિ કરે છે તે કલ્યાણના માર્ગમાંથી તત્કાળ પડી જાય છે, નાશ પામે છે.'' એમણે સ્ત્રીઓ અને પુરુષોનાં હરિમંદિરો જુદાં ક્ય. સ્ત્રીઓ અને પુરુષોની સભા જુદી કરી. જેથી ભક્તિ કરતાં, જ્ઞાન શીખતાં ઇન્દ્રિયો વિષયમાં ખેંચાઈ જઈ મનોવિકાર થવા પામે નહીં.
