________________
૨૮
સહજાનંદ સ્વામી ગામોમાં આપેલો : અમદાવાદ, કારિયાણી, ગઢડા, પંચાળા, લોયા, વડતાલ અને સારંગપુર. વચનામૃત' ધર્મપુસ્તકમાં સ્વધર્મ, જ્ઞાન, ભકિત, વૈરાગ્ય, સાંખ્યયોગ વગેરે આધ્યાત્મિક પ્રશ્નોની સાધકને ખ્યાલમાં રાખીને તેમણે ચર્ચા કરી છે.
ગુજરાત, સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છના મુખ્ય વિસ્તારોને આવરી લે એવી રીતે સહજાનંદ સ્વામીએ છ સ્થળોએ સુંદર મંદિરો એમની હયાતીમાં જ બંધાવ્યાં હતાં. પ્રથમ અમદાવાદનું મંદિર ૧૮૭૮ના ફાગણમાં, બીજું ભૂજમાં સંવત ૧૮૮૧ના વૈશાખમાં, ત્રીજું વડતાલમાં સંવત ૧૮૮રના કાર્તિકમાં, ચોથું ધોલેરામાં સંવત ૧૮૮૨ના વૈશાખમાં, પાંચમું જૂનાગઢમાં સંવત ૧૮૮૪માં અને છઠું ગઢડામાં સંવત ૧૮૮૫માં આસો માસમાં.
ભક્તિ ઉપરાંત ધાર્મિક જ્ઞાન મેળવવા મંદિર નજીક સભામંડપ સ્થપાયા. ત્યાં ભૂખ્યાને અન્ન અપાતું. સાધુઓ માટે રહેવાની સગવડ કરવામાં આવી. સત્સંગની ચર્ચા થતી, ત્યાં હરિકથાઓ થતી, આરતી થતી. ત્યાં સ્વચ્છતા અને આચારવિચાર શુદ્ધિ પર ભાર મૂકવામાં આવતો. મંદિરમાં સ્ત્રીઓ માટે જુદી વ્યવસ્થા કરવામાં આવતી.
સ્વામીનારાયણ સંપ્રદાયમાં સંસ્કારસમૃદ્ધિ માટે નીચે મુજબના નિયમો કરવામાં આવેલા:
(૧) વહેલા ઊઠી પથારીમાં ભગવાન શ્રી સ્વામીનારાયણના નામનું સ્મરણ કરવું. ત્યાર બાદ નિત્ય કમો પતાવી, સ્નાન કરી, પૂજા કર્યા પહેલાં અન્નજળ ન લેવાં.
(૨) દરરોજ સાંજે મંદિરે દર્શન માટે જવું, ગામમાં મંદિર ન હોય તો સાંજની પ્રાર્થના ઘરે કરવી. ભજનકીર્તન ગાવાં. સૂતાં