________________
ઉપદેશ
૪૯ છે. દુરાચરણથી તેની સંપત્તિ નાશ પામે છે, તેની લોકોમાં અપકીર્તિ થાય છે, કોઈ પણ સભામાં તેનો પ્રભાવ પડતો નથી, તેના વચનમાંથી સામર્થ્ય ચાલ્યું જાય છે, મરણકાળે તેનું ચિત્ત શાંતિ અનુભવતું નથી અને મરણ પછી તેની દુર્ગતિ થાય છે. પરંતુ હે ગૃહસ્થો ! જે સદાચારી છે તેને પાંચ-છ રીતે લાભ થાય છે. સદાચારથી તેની સંપત્તિ વધે છે, લોકોમાં તેનો યશ ફેલાય છે, કોઈ પણ સભામાં તેનો પ્રભાવ પડે છે, તેની વાણીમાં બળ આવે છે, મરણકાળે તેનું ચિત્ત શાંતિ અનુભવે છે અને મરણ પછી તેની સુગતિ થાય છે.
- કેટલાક મનુષ્યોને ફરીથી જન્મ લેવો પડે છે. ખરાબ કામ : નરક જાય છે. પુણ્ય કામ કરનાર સ્વર્ગે જાય છે, જેઓ
દારિક તૃપાથી મુકત છે તે નિર્વાણ પામે છે. ‘‘આકારમાં, સમુદ્રમાં, પર્વતની ગુફામાં, અરે આખા વિશ્વમાં એવી એક પણ જગ્યા નથી કે જ્યાં વસવાથી મનુષ્ય પાપકર્મના ફળથી મુકત થઈ શકે.''
સુખી થવાની એક ચાવી તે ક્રોધને અક્રોધથી જીતવો તે. એ અંગે ભગવાન બુદ્ધનો ઉપદેશ આ પ્રમાણે હતો:
‘‘સુખે જીવવું હોય તો તારે ક્રોધને હણવો જોઈએ; દુઃખી ન થવું હોય તો તારે ક્રોધને હણવો જોઈએ; તેના વિષ-મૂલ સહિત ક્રોધને વશ કરનાર મયુરતમ માદક રાક્ષસનો વિજેતા છે;
આ ક્રોધસહારને આર્યોએ વખાણ્યો છે. દુઃખી ન થવું હોય તો તારે તેને હણવો જોઈએ,