________________
પવનારી વાણી-દિલ જોડો
૬૯
બંધાવી આપ્યું.
આ શ્યામલ મૂર્તિનું વર્ણન કરતાં ગુજરાતના એક સંત કવિએ
લખ્યું છે કે:
ધબકે હૈયું રે ધીંગી આ ભોમનું કાળી કાળી શિલાઓને પ્રાણ જુગ જુગ સૂતી ફૂટે વાણ જુગના વછોયા ભવે ભેળાં થઈ રહો!'
આ ગીતની છેલ્લી કડી છે:
‘પવનારી વાણી આ પાષાણની કે પરગટ કરો પંડે મંડ
ભાઈ સું મિલાવો બિડિત ભાઈને અને ઓચ્છવ ઊજવો અખંડ ભવના વછોયા ભવે ભેળાં થઈ રહો.
શું પવનારી ભૂમિનો, શું પવનારી પાષાણનો કે શું પવનારી સંતનો જીવનમર્મ સદાકાળ એક જ રહ્યો છે, અને તે ‘મૈત્રી'. વિનોબાજીએ અનેક વાર આ વાત કહી છે કે, ‘‘મારી જિંદગીનાં ધાં કામ દિલોને જોડવાના એકમાત્ર ઉદ્દેશથી પ્રેરિત છે. '’ ભુદાનયજ્ઞ તો દિલોને જોડવાનો એક મંગલોત્સવ જ ભારતભૂમિ પર રચી આપ્યો. ધરતીમાતાના જ સંતાન, પણ એક કહેવાયો ભૂમિમાલિક અને બીજો કહેવાયો ભૂમિહીન ખેતમજૂર! બંને ભૂમિપુત્ર! પણ ૩૬ના આંકડાની જેમ બંનેના જીવનમાં પરસ્પર