________________
શાંતિ-કાન્તિના સંગમ તીર્થે વહાલપૂર્વક સરસ મજાનો જવાબ પાઠવ્યો, ‘‘તમારે સારુ કર્યું વિશેષણ વાપરવું? તમારો પ્રેમ અને તમારું ચારિત્ર્ય મને મોહમાં ડુબાવી દે છે. તમારી પરીક્ષા કરવા હું અસમર્થ છું. તમે કરેલી પરીક્ષાનો હું સ્વીકાર કરું છું અને તમારે વિશે પિતાનું પદ ગ્રહણ કરું છું... તે પદને લાયક બનવા પ્રયત્ન કરીશ અને જ્યારે હું હિરણ્યકશ્યપ નીવડું ત્યારે પ્રહલાદ ભક્તની જેમ મારો સાદર નિરાદર કરજો.'' ... પત્ર લખ્યા પછી પાછું બોલાઈ ગયું, વિનોબાએ તો હદ કરી.'' વિનોબાનું બ્રહ્મનિષ્ઠ આંતરપોત બાપુ સમક્ષ ખુલ્લું થઈ ગયું હતું. આ પછી પણ એમણે એક વાર વિનોબાને લખેલું કે, ‘‘તમારા જેવો ઉચ્ચ આત્મા બીજો મેં ક્યાંય જોયો નથી.'' આ પત્ર તો ફાડીને વિનોબાએ નાખી દીધેલો, પણ એક શિષ્યના હાથમાં કાગળના ટુકડા આવી ગયા. આવી પ્રશસ્તિઓમાં અટકી કે ફસાઈ જાય તેવો તો આ આત્મા જ નહોતો.
પહેલેથી જ વિનોબાનો સ્વભાવ અતડો હતો. એ ખાસ કોઈમાં હળવાભળતા નહીં. ભલા પોતે અને પોતાનું કામ. દૂબળીપાતળી કાયાવાળો એક યુવાન પોતાની ધૂનમાં ને ધૂનમાં કલાકો કામ કરતો રહે તો લોકોને ક્યાંથી ખબર પડે કે અંદર કઈ પ્રતિભા બેઠી છે? કોઈ મહેનતુ જુવાનિયો છે એટલું લાગે. પરંતુ એક દિવસ સાંજે રોજનું કામ પતાવી સાબરમતીને કિનારે રેતીમાં બેસી જોરજોરથી વેદમંત્રો તથા ઉપનિષદની ઋચાઓ ગાવા મંડ્યા. એ જ વખતે કૉલેજના કેટલાક જુવાનિયાઓ આ સાંભળી ગયા. એમને થયું કે કોઈ વિદ્વાન પંડિત લાગે છે. બીજે દિવસે આશ્રમમાં આવી પૂછપરછ કરી કે આવા આવા