________________
अथातो ब्रह्मजिज्ञासा
૧૧ પાક્યો હોય તેવું જાણમાં નથી.'
““ચાલ, આપણે મહારાષ્ટ્રના સંતોની યાદી કરીએ અને તેમનાં ગોત્રો શોધીએ એટલે ખ્યાલ આવશે.'' અને બંને ભેરુ બેઠા. જોતજોતામાં યાદી તો બની ગઈ, પણ વાત સાચી, કોકણનું કોઈ સુવર્ણ કંકણ હાથ ના લાગ્યું. મોઘુભાઈનું તો મોં પડી ગયું, પણ ત્યારે વિનાયક બોલી ઊઠ્યો, ““ચાલ ત્યારે, આવું જ છે તો કોંકણસ્થ બ્રાહ્મણોમાં સંત હું થઈશ.'' ભવિષ્યમાં ભૂદાનયજ્ઞ શરૂ થતાં એક વાર છાપામાં “સંત વિનોબા ભાવે' અંગે કશુંક વાંચ્યું ત્યારે મોઘેની આંખો નાનપણની આ ઘટના સ્મરી છલોછલ છલકાઈ ઊઠી.
આવું જ થયું ગીતાનું. મા એક વાર ગીતા-પારાયણમાં બેઠી. સાંજે ઘેર આવીને કહે, “અરે વિન્યા, આ સંસ્કૃત ગીતા મને સમજાતી નથી. તું મને મરાઠી ગીતા લાવી દે ને?'
વિન્યો ત્રણચાર ગીતા ઉપાડી લાવ્યો, એ વાંચીને મા બોલી, ‘‘આ તો સંસ્કૃત જેટલું જ અઘરું છે.'' ‘‘આનાથી સહેલો અનુવાદ તો નથી મળતો, મા!'' ““તો પછી તું જ મને અનુવાદ કેમ નથી કરી આપતો?''... વિન્યો તો માના માં સામું અવાફ અપલક જોઈ જ રહ્યો! મા, તારો તારા બેટા પરનો આ વિશ્વાસ!... અને એક દિવસે એ વિશ્વાસને ફળ બેસે છે. જેલજીવનમાં માના લાડલા વિન્યાએ ગીતાને મરાઠી પદ્યાનુવાદ “ગીતા” પૂરો કર્યો અને મહારાષ્ટ્રનાં તમામ સંતાનોને એક અપૂર્વ ‘મા’ની ભેટ મળી ગઈ. આવી વહાલસોયી મા જ્યારે પૃથ્વી પરથી વિદાય થઈ ત્યારે વિન્યાને થાય છે કે, ““મા હવે મને ગીતામાતાની ગોદમાં છોડીને ગઈ છે.
