________________
મહાત્મા ગાંધીજી હતું. વરસાદ પડતો હતો. રસ્તો ખરાબ અને તેમાં પોતાની પોટલી પોતે જ ઊંચકવાની ! બૅરિસ્ટરસાહેબ માથે પોટકી મૂકી સ્વસ્થાને પહોંચે છે. પેલો દરોગો પૂછે છે, “તું ગાંધીનો દીકરો છું ?''
“ના, મારો દીકરો તો વોકસરસ્ટની જેલમાં છે.'' કોટડીમાં પૂરે છે, થોડી વારે કાણામાં મોં ઘાલી બરાડે છે, ““એય ગાંધી, તું આંટા ન માર; મારી ભોંય બગડે છે !'
““સારું ભાઈ !'' ગાંધી ખૂણે જઈને ઊભો રહે છે. અગિયાર વાગ્યે ડેપ્યુટી ગવર્નર આવે છે. “મારે ચોપડીઓ જોઈએ છે.''
‘‘વિચારીશું.'
‘સ્ત્રી માંદી છે, પત્ર લખવો છે.'' – પત્ર લખાયો ગુજરાતીમાં. શેરા સાથે પાછો આવ્યો – અંગ્રેજીમાં લખો. ‘‘પણ એને અંગ્રેજી આવડતું નથી.'
“એ નહીં ચાલે.' –- અંગ્રેજી તો પરભાષા, એના કરતાં પત્ર ના લખવો જ સારો ! ““બેસવા માટે એક બાંકડો આપો' – વળી એક માગ.
એ નહીં મળે.' સત્યાગ્રહીએ અંગ્રેજીમાં તો પત્ર ના જ લખ્યો. બપોરનું ખાવાનું કોટડીમાં ઊભાઊભ પતાવવું પડ્યું. ‘‘નાહવું છે.''
“જો, ત્યાં જા. (સવાસો ફૂટ દૂર) પણ જો, કપડાં ઉતારીને જજે....''
પણ એવું શા માટે ? પડદા પર કપડાં દેખાય તેમ રાખીશ.'