________________
હજરત મહંમદ અને ઇસ્લામ
મારી ફરજ અદા કરી. હે માલિક, મારી પ્રાર્થના છે કે, તું જ મારો સાક્ષી રહેજે.”
પછી મહંમદસાહેબે પોતાના સાથીઓને લઈને મદીના પાછા જવાની તૈયારી કરવા માંડી.
૧૦૮
૨૬ ઇસ્લામી રાજ્ય
હવે ઉત્તરે સીરિયાની સરહદથી દક્ષિણે હિંદી મહાસાગર સુધી મહંમદસાહેબના રાજ્યમાં અને તેમની સત્તામાં કોઈ ભાગીદાર નહોતું. રોમ અને ઈરાન બંનેના સમ્રાટો પોતાના ઘરના ઝઘડાઓમાં ફસાયેલા હતા. તેમનામાંથી કોઈનામાં પણ આરબોની નવી વધતી જતી તાકાતને રોકવાની હિંમત રહી નહોતી. ખુશરૂ પરવીઝે મહંમદસાહેબના જે પત્રને કાંઈ વિસાતમાં ન ગણતાં ફાડીને ફેંકી દીધો હતો તે પત્ર લઈ જનાર હજી પાછો મદીના પહોંચ્યું પણ નહોતો એટલામાં પરવીઝના પુત્રે પરવીઝને મારી નાખ્યો. યમનના આરબ હાકેમને વિદેશી ઈરાન સાથેના સંબંધ તોડીને મદીનાની રાષ્ટ્રીય સરકાર સાથે સંબંધ બાંધવામાં જ પોતાનું અને પોતાની પ્રજાનું આ લોક અને પરલોકનું કલ્યાણ દેખાયું. યમનના હાકેમ અને ત્યાંના લગભગ બધા માણસોએ ઇસ્લામ ધર્મ અપનાવી લીધો હતો. મહંમદસાહેબે હવે પોતાના વિસ્તૃત રાજ્યનો સારી રીતે બંદોબસ્ત કરવાનું કામ પોતાના હાથમાં લીધું. જુદા જુદા પ્રાંતોમાં એવા નવા હાકેમોને પસંદ કરીને મોકલવામાં આવ્યા કે જે મુસલમાનોને ધર્મની બાબતમાં માર્ગ દેખાડે અને ન્યાયપૂર્વક દેશનું રાજ્ય ચલાવે.
જબલના પુત્ર મુઝને યમન મોકલવામાં આવ્યો. જતી વખતે મુઆઝને મહંમદસાહેબે પૂછ્યું :
“તારા પ્રાંતના રાજ્યકારભારમાં કઈ વસ્તુને પ્રમાણ માનીને નિર્ણય કરીશ?”
