________________
૯૨
હજરત મહંમદ અને ઇસ્લામ મહંમદસાહેબે મોકલેલા માણસો અને રોમના હાકેમો વચ્ચે અથડામણ અનિવાર્ય હતી.
રોમના તાબાના અમ્માનનો હાકેમ રવા એક ખ્રિસ્તી આરબ હતો. તેને મહંમદસાહેબનો નવો ધર્મ ગમી ગયો. તેણે તે અપનાવી લીધો અને મહંમદસાહેબને કહેવડાવ્યું. ત્યાંના રોમન ગવર્નરને ખબર પડતાં તેણે ફરવાને પાછા ખ્રિસ્તી થઈ જવા લાગ્યું અને સાથે સાથે તેના પગાર અને હોદ્દામાં વધારો કરવાની લાલચ આપી. ફરવાએ ના પાડી દીધી એટલે તેને મોતની સજા કરવામાં આવી.
એટલે મહંમદસાહેબે રોમની હકૂમત સાથે એક પ્રકારનો સત્યાગ્રહ શરૂ કર્યો. તેઓ પોતાના દેશવાસી આરબોમાં ઇસ્લામનો પ્રચાર કરવાની સ્વતંત્રતા માગતા હતા. સીરિયાની સરહદમાં આરબ. કબીલાઓમાં ઇસ્લામનો પ્રચાર કરવા માટે મહંમદસાહેબે દસ દસ વીસ વીસ મુસલમાનોની ટુકડીઓ મોકલવી શરૂ કરી. આ ટુકડીઓમાંથી કોઈ એકલદોકલ માણસ બચીને મદીના સુધી પાછો આવતો હતો. બાકીના બધાને મારી નાખવામાં આવતા હતા. આટલા મોટા રાજ્યમાં આ નાની નાની ટુકડીઓ મોકલવાનો કોઈ લશ્કરી કે રાજદ્વારી હેતુ હોઈ ન શકે. મહંમદસાહેબનો આશય કેવળ આરબોમાં ઇસ્લામનો પ્રચાર કરવાનો હતો. પણ રોમના સત્તાધીશો પોતાની પ્રજાને આ પ્રકારની આઝાદી આપવા માગતા નહોતા.
મહંમદસાહેબે બધી ફરિયાદો લખીને એક પત્ર બોસરા(પેલેસ્ટાઈન)ના ગવર્નરને એક ખાસ માણસ સાથે મોકલ્યો. રસ્તામાં જ મોતાના ખ્રિસ્તી હમ શુરહબીલે તેને મારી નાખ્યો.
એ યાદ રાખવું જોઈએ કે આ ઉપદેશકો જે ઇલાકાઓમાં જતા અને માર્યા જતા તે બધા ઇલાકા અરબસ્તાનના જ ભાગો હતા અને ત્યાં આરબોની જ વસ્તી હતી. મહંમદસાહેબ પાસે હવે લડાઈ સિવાય બીજો ઉપાય નહોતો, અને લડાઈ પણ આટલા મોટા રાજ્ય સાથે. મહંમદસાહેબના પુરાણા સાથી ઝેદની સરદારી નીચે ત્રણ હજાર હથિયારબંધ સિપાઈ મોતા તરફ મોકલવામાં આવ્યા. આ ફોજમાં ગેદ ઉપરાંત બીજા
