________________
૭૯. દેખાદેખી કરવું
(નોંધમાંથી)
સ૦ – તમે કહો છો કે, “માંસ ખાનાર મને જોઈને માંસ છોડ, તેમાં તે સારું કરે છે, એમ ન કહેવાય', એમાં દોષ નથી ?
જ૦ – હું કંઈ દોષ નથી જોતો. બીજાને માંસ ખાતો જોઈને પાછો ખાવા મંડે ખરો કે નહીં? એવા માણસને વિશે કહેવાય, “નહીં ઘાટનો, નહીં વાટનો', મારા કહેવાનો સાર એટલો જ કે, જે કરવું તે મનથી કરવું. બીજા જે કહે કે કરે, તે વિચારીએ, તોળીએ ને પછી ગળે ઊતરે તો જ કરીએ. એ દેખાદેખી કર્યું ન કહેવાય. પણ, એક માણસ ખાઈમાં પડે એટલે એને જોઈને આપણે પણ પડીએ, તો વગર વિચાર્ય કૂદકો માર્યા ગણાય ને કદાચ હાડકાં પણ ભાંગે.
રિઝનવંધુ, ૩૦-૬-૧૯૪૬, પા. ૨૦૯
૮૦. પુરાણું છતાં મૂળભૂત તત્ત્વોની વિરુદ્ધનું
(‘ત્રાવણકોરને સંદેશોમાંથી)
સંસ્કૃતમાં જે કાંઈ લખાયું હોય અને શાસ્ત્રોમાં છપાયું હોય તે આપણને બંધનકર્તા છે એવું માનીને આપણી જાતને આપણે છેતરીએ નહીં. જે નીતિનાં મૂળભૂત તત્ત્વોની વિરુદ્ધ છે, અને જે, કેળવાયેલા તર્કની વિરુદ્ધ જાય છે તે, ગમે એટલું પુરાણું હોય તો પણ તેની શાસ્ત્રમાં ગણના થઈ શકે નહીં.
મમિની ફાયરી, પુસ્તક અગિયારમું, પા. ૩૨૮ યંગ ફન્ડિયા, ૨૦-૧૦-૧૯૨૭, પા. ૩પર
