________________
૨૧૨
કંચન ને કામિની
મસ્તકથી સરી પડી, કેશમાં ગૂંથેલા ગુલાબોના પરિમલને વ્યક્ત કરતો હતા. ફરતાં ફરતાં એક વૃક્ષઘટાની પાછળ તેઓ આવી પહોંચ્યાં.
એ વખતે એક પ્રેફેસર સામેથી આવતા મળ્યા. તેઓ લગભગ ત્રીસેક વર્ષના હશે, પણ કુંવારા હતા. સ્ત્રીસ્વતંત્રતાને પક્ષપાતી હતા. થડાએક કુશલવર્તમાન એકબીજાએ પૂછ્યા. પછી બે મલ્લ સામસામે મળતાં, જેમ કુસ્તી કરવા લાગી જાય, તેમ એ તર્કવાદની કુસ્તીએ ચઢી ગયાં.
“સ્ત્રી અને પુરુષ વિષે તમારા વિચારો કેવા છે?” સુશીલાને પિતાના સ્ત્રીત્વને જાણે નશે વ્યા હતા.
એ વિશે હું રાતદિન વિચાર જ કર્યા કરું છું, સુશીલા બહેન !” બહેન ? હું તમારી બહેન ?”
“બહેન એટલે કેઈ હાઉ નથી. શબ્દના તે અનેક અર્થ હોય છે. અરે, જાણે છે કે જૂના વખતમાં ભાઈ ને બહેન પરણતાં.”
“હા હા, ભાઈ-બહેન પરણતાં હતાં. યમને યમી કેણ હતાં ? પણ ફણ સાહેબ પરણવું એટલે શું? પરણવાનો આપણું ચખલિયા લેકે ઘણે વિચિત્ર ને ગંભીર અર્થ કરે છે. સુશીલા આજે દેવીપદે બિરાજી હતી. પ્રે. ફણીના પુત્વ પર એ આફરીન હતી. એ બોલી :
જાણે છે કે બાર પુરબિયા ને તેર ચોકાવાળો કામ કેવો હોય છે? પિતાની રસોઈ પિતે જમે. પિતાની રસોઈને કોઈ અડે એટલે થઈ રહ્યું! ચેકાની બહાર જવાય નહિ! ચકાની બહાર જમાય નહિ. આ ચકાધમ તમને ગમે ?”
એ બ્રાહ્મણોને સોંપ્યો. પાશેર અન્ન ખાવું એમાં તે આટલી ધમાધમ શી ! કોઈ અડી જાય તે શું રસાઈમાં ઝેર ભળી જાય છે? પ્રેફેસરે ગામડાના બ્રાહ્મણો વિષેની પિતાની જૂની ચીડ પ્રગટ કરી.
શાબાશ. મારું એ જ કહેવું હતું. કેઈ અડે-કોઈ સ્પર્શ કરે
