________________
५७५
मर्ग ८ श्लो० १४०-१४२ ] हीरसौभाग्यम्
લોકાર્થ દેવીના શરીરરૂ૫ ઘરવાળા કામદેવે પોતાના સમસ્ત બાણોને નિષ્ફળ બનાવનારા પિતાના શત્રુ ઈશ્વરને કોઈપણ પ્રકારે બાંધવા માટે દેવીના કાનના બહાને જાણે પાશ ધારણ કર્યા ન હય? on૪૦માં
धृतैकपाशेन पयोधिधाम्ना, स्वाङ्कप्रभुत्वेन किमात्मयोनिः । स्पर्धा दधानः श्रवसी त्रिदश्याः, पाशद्वयीमाकलयांचकार ।। १४१॥
आत्मयोनिर्मदनः त्रिदश्या जिनशासननिर्जरनितम्बिन्याः श्रवसी कर्णावेव पाशद्वयीं बन्धनप्रन्थियुगलीमाकलयांचकार बिभर्ति स्म । उत्प्रेक्ष्यते -धृत उपात्त एक एव पाशो येन तादृशेन पयोधिधाम्ना जलनिधिनिकेतनेन वरुणेन । 'वरुणस्त्वर्णवमन्दिरः प्रचेताः' इति हैम्याम् । सम सार्ध स्वस्यात्मनः अङ्कश्चिह्न मकरः यादोऽपरनामा । 'अन्येऽपि यादोमेदाः स्युर्बहवो मकरादयः' इति हैम्याम् । तस्य मकरस्य प्रभुत्वेन स्वामितया । 'जलयादःपतिपाशिमेघनादाः' इति हेमचन्द्रवचनात् । स्वस्य तस्य च मकरप्रभुत्वेन हेतुना स्पर्धा संघर्षमा वा दधानः बिभ्रदिव ॥ इति कौँ ॥
કલેકાર્થ કામદેવે દેવીના કાનરૂપ બે પાશ ધારણ કર્યા (બે પાશ શા માટે ધારણ કર્યા છે ?) એક પાશ ધારણ કરતાં વરુણની સાથે પોતાના ચિત્નરૂપ મગરના સ્વામીપણાથી સંઘર્ષ કરતા કામદેવે. એક વરુણને અને પિતાને એમ બે પાશ જાણે ધારણ કર્યા ન હોય ! ! ૧૪૧ |
श्रियाभ्यभूयन्त मया समग्रा, नवद्वयद्वीपमहीमहेलाः । इतीव वक्तुं जगतां स्म धत्ते, सुरीश्रवःसङ्गि नवाङ्कयुग्मम् ॥ १४२ ।।
सुरी शासनसुधाशनवधूः श्रवसोः कर्णयोः सङ्गो मिलन स्थितिर्वा यस्य तादृश नवाडयोनवसंख्याकयोरङ्कयोर्मानविशेषयोः नवाङ्काकारयोयुग्म द्वन्द्व धत्ते धारयति । उत्प्रेक्ष्यते-जगतां त्रिजगजनानां सुरासुरनराणामित्यमुना प्रकारेण वक्तुं कथयितुमिव । इति किम् । यन्मया श्रिया स्ववपुलतारामणीयकलक्ष्म्या कृत्वा नवानां नवसंख्याकानां द्वयं युगल ते च ते द्वीपाश्च । अष्टादशद्वीपा इत्यर्थः । 'अष्टादशद्वीपनिखातयूपः' इति रघुवंशे । तथा 'नवद्वयद्वीपपृथग्जयश्रियाम्' इपि नैषधे । तेषां मही पृथिवी तस्यास्तप्रोत्पन्ना वा महेलाः प्रमदाः अभ्यभूयन्त पराभवगोचरीचक्रिरे इतिकारणात्कर्णयामलसं. गतनवाङ्कद्वन्द्व स्वर्वधूर्धत्ते । 'कर्णान्तरुत्कीर्णगभीरलेखः किं तस्य संख्यैव नवा नवाङ्कः' इति नैषधे ॥ इति कर्णान्तर्गतनवसंख्याङ्कः ॥
દેવી બે કાનના સંગી નવાંક-યુમને ધારણ કરે છે. તે જાણે “મારા-શરીરના સૌંદર્યથી