Page Text
________________
કોઈ જીવો-એવો ભગવાન મહાવીરનો સંદેશ છે, ઉપદેશ છે.
ચૈતન્યનું નિધાન ધ્રુવધામ પ્રભુ આત્મા છે. આવા પોતાના ધ્રુવ ધામને ધ્યેય બનાવી ધીરજથી ધ્યાનની ધધકતી ધૂણી ધખાવી ધર્મો જીવ જીવન જીવે તેને ધન્ય છે. સૌ આવું જીવન જીવો એવો ભગવાન મહાવીરનો સંદેશ છે.
૩. દિશ તિ - દર્શન કિત
અનાકાર દેશિશકિત એટલે દર્શન ઉપયોગમયી દરેક પદાર્થની મૂળ સત્તાને જોનાર. દેખવારૂપ આ શકિત તે આત્મદ્રવ્યને દેખે છે, (પોતાંને દેખે છે), પરને દેખે છે; ગુણને દેખે છે, પર્યાયને દેખે છે; અને તે બધાને ભેદ પાડયા વિના દેખે છે એટલે કે સામાન્ય સત્તામાત્ર વસ્તુને ગ્રહણ કરે છે, દેખે છે.
અનાકાર ઉપયોગમયી દર્શનશકિત એ ભગવાન આત્માનું જે અસંખ્યપ્રદેશી ક્ષેત્ર છે તે જ એનું ક્ષેત્ર છે. સર્વ અનંત ગુણનું આ એક જ ક્ષેત્ર છે. દર્શનને અનાકાર કહ્યું છે, એં તો એનો વિષય સામાન્ય સત્તામાત્ર જ છે એ અપેક્ષાએ વાત છે. આ ચીજ આત્મા છે, આ ચીજ જડ છે, આ સ્વ છે, આ પર છે : આ જીવ છે, આ જ્ઞાન છે-એમ ભેદરૂપ આકારનું ગ્રહણ દર્શનશકિતમાં નથી, બધું સામાન્ય સપણે ગ્રહણ છે. તેનું ક્ષેત્ર તો અસંખ્યાત પ્રદેશી જ છે, પણ આખા લોકાલોકને દેખી શકનારા કેવળદર્શનરૂપ થાય એવું એનું અપરિમિતિ સામર્થ્ય છે.
આત્મા કારણ પરમાત્મા છે. ત્રિકાળી ધ્રુવ ચિન્માત્ર દ્રવ્યને કારણ પરમાત્મા કહેવાય છે, અને કેવળદર્શન, કેવળજ્ઞાનની પર્યાય પ્રગટ થાય તેને કાર્ય પરમાત્મા કહે છે વસ્તુરૂપે કારણ પરમાત્મા તો પૂર્ણાનંદ સ્વરૂપે નિત્ય વિરાજમાન છે; પણ તેની દૃષ્ટિ અને તેમાં રમણતા-લીનતા કરે તેને પર્યાયમાં કાર્ય પરમાત્મા પ્રગટ થાય છે.
આત્મા પૂર્ણાનંદ અનંત શકિતનો પિંડ એકરૂપ દ્રવ્ય છે. શકિત અને શકિતવાનનો ભેદ પણ જેમાં નથી એવા આ અભેદ એકરૂપ સામાન્યને વિષય બનાવી તેની પ્રતીતિ અને અનુભવ કરે તેનું નામ સમ્યગ્દર્શન છે. જેમાં સત્તામાત્ર પદાર્થનો પ્રતિભાસ થાય છે એવી સામાન્ય અવલોકનમાત્ર દેશિશકિત (દર્શન-ઉપયોગ) છે. જ્યારે ગુણી એવા આત્મદ્રવ્યનો અંતરમાં
૭૬
| SR No. | 005965 |
| Book Title | Samyakdarshan ane Aatmshakti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mumukshu |
| Publisher | Rasikbhai Shah |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 132 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 11 MB |