________________
શુભાશુભથી રહિત શુધ્ધ ચૈતન્યની ભાવના મારા અનાદિ સંસાર રોગનું ઉત્તમ ઔષધ છે. (૧૬૭).
દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ, ભવ અને ભાવના પરાવર્તનરૂપ પાંચ પ્રકારના સંસારનું મૂળ વિવિધ ભેદવાળું શુભાશુભ કર્મ છે એમ સ્પષ્ટ જાણીને જે જન્મમરણરહિત છે અને પાંચ પ્રકારની મુકિત દેનાર છે તેને શુધ્ધાત્માને હું નમું છું અને પ્રતિદિન ભાવું છું. (૧૬૮)
આદિ-અંત રહિત એવી આ આત્મજયોતિ સુલલિત, સુમધુર વાણીનો કે સત્ય વાણીનો પણ વિષય નથી; તો પણ ગુરુના વચનો વડે તેને પામીને જે શુદ્ધ દૃષ્ટિવાળો થાય છે, તે પરમ શ્રીરૂપ એવી મુકિતને પ્રાપ્ત કરે છે. (૧૬)
મુમુક્ષજીવ ત્રણ લોકને જાણનારા નિર્વિકલ્પ શુધ્ધ તત્ત્વને બરાબર જાણીને તેની સિધ્ધિ માટે શુધ્ધ શીલ ચારિત્રને આચરીને, સિધ્ધ અવસ્થાને પ્રાપ્ત કરી લે છે. (૧૭૩)
તત્ત્વોમાં તે સહજ તત્ત્વ જયવંત છે કે જે સદા અનાકૂળ છે, જે નિરંતર સુલભ છે જે પ્રકાશવંત છે, જે સમ્યગદષ્ટિઓને સમતાનું ઘર છે, જે પરમકળા સહિત વિકસિત નિજગુણોથી ખીલેલું છે, જેની સહજ અવસ્થા સ્કુરિત-પ્રગટ છે અને જે નિજ મહિનામાં નિરંતર લીન છે. (૧૭૬)
મુનિઓને-મોક્ષમાર્ગના સાધકોને સ્વાત્માનું ચિંતન તે નિરંતર પ્રાયશ્ચિત છે; નિજ સુખમાં લીન તેઓ તે પ્રાયશ્ચિત વડે પાપને ખંખેરી મુકિતને પામે છે. જો મુનિઓને સ્વાત્મા સિવાય અન્ય ચિન્તા હોય તો તે વિમૂઢ કામાર્ત પાપીઓ ફરી પાપને ઉત્પન્ન કરે છે, એ જ હોય છે, આમાં આશ્ચર્ય શું છે ? (૧૮૦)
આ લોકમાં જે મુનીન્દ્ર શુધ્ધાત્મજ્ઞાનની સમ્યફભાવનાવંત છે, તેને પ્રાયશ્ચિત જ છે. જેણે પાપ સમુહને ખંખેરી નાખ્યો છે એવા તે મુનીન્દ્રને હું તેના ગુણોની પ્રાપ્તિ માટે નિત્ય વંદુ છું. (૧૮૩)
જે પ્રાયશ્ચિત આ સ્વદ્રવ્યનું ધર્મધ્યાન અને શુકલધ્યાનરૂપે ચિંતન છે, જે કર્મસમુહના અંધકારનો નાશ કરવા માટે સમ્યગ્રજ્ઞાનરૂપી તેજ છે અને જે પોતાના નિર્વિકાર માહાભ્યમાં લીન છે, એવું આ પ્રાયશ્ચિત ખરેખર
૬૪