________________
૨૧૮
શ્રાવક કવિ ઋષભદાસકૃત
વચન વાણિ મોહી મૃગલાં, નાĚિ ડોલતો ઈસ રે;
-
રૂપ દેખી મોહ્યા પાતશા, નામે નરપતિ સીસ રે. લખત. ૧૯૧૫
જેમ પશુઓમાં સિંહ, તેમ મુનિઓમાં સિદ્ધચંદ્ર શ્રેષ્ઠ છે. એમણે શાસનની હદ મર્યાદા સાચવી રાખી - વટાવી નહીં. ભાનુચંદ્રના આ શિષ્યે દેવળ-પોષધ જાળવ્યાં. જેમ સંગમ દેવના ઉપસર્ગમાં મહાવીર ચલાયમાન ન થયા તેમ આ મુનિ પણ ન ચળ્યા. પાદશાહે હાથી, રથ, ઘોડા, પાલખી, અપાર વૈભવ આપવા કહ્યું પણ જેમ બે દેવે કરેલી પરીક્ષામાં મેઘરથ રાજા ચળ્યા નહીં તેમ પાદશાહે વિનંતી કરવા છતાં સિદ્ધચંદ્ર ચલાયમાન થયા નહીં. પાદશાહે મસ્તક, પગ બાંધવાનો ભય દેખાડ્યો તો પણ ન ચળ્યા. સિદ્ધચંદ્ર પાદશાહને કહે છે, “જો તમે મને માગેલું આપવા માગતા જ હો તો આટલું કરો કે ગુરુએ મને જે ભેખ આપ્યો છે તે તમે પાછો ન લઈ લો.” સુરગુરુ જેવા જોઈને પાદશાહ ખુશી થયો અને તેમના ચરણમાં ઝૂકી પડ્યો. (ઢાળ ૭૮ દેસી ઇલગાની એ દેશી.)
સિદ્ધચંદ મુનિમાં વડો, જિમ મૃગલમાં સિંહ;
જેણે જાગીર નર દેખતા, રાખી સાસન લીહ. મુનીવર રે સુંદર રે. ભાણચંદ શિષ્ય સાર, દેવલ પોષધ રાખીઆ;
વાર્યા પાડણહાર, ભાણચંદ શિષ્ય સાર. મુનિ. સુર સંગમ વચને વળી, પરીસહિ ન ચલ્યો વીર;
ન ચલ્યો જઈ ગિર બોલડે, સિદ્ધચંદ મુનિ ધીર. મુનિ. ૧૯૧૮ ગજ રથ ઘોડા પાલખી, આપું ૠદ્ધિ અનેક;
છોડી યોગ દુનિયાં લીઓ, લો હમ જેસા ભેખ. મુનિ. ૧૯૧૯ દોઈ દેવ પરીખ્યા કરિ, ન ચલ્યો મેઘરથ રાય;
સિદ્ધચંદ મુનિ નવિ ચલ્યો, વિનતિ કરે પાતશાય. મુનિ. ૧૯૨૦ ભય દેખાડે પાતશા, બાંધો તુમ સિરિ પાગ;
સૂરત ખૂબ ન નાહજી, અબ યસા બેરામ. મુનિ. સિદ્ધચંદ કહિ પાતશા, એક માગ્યા મુજ દેહ;
૧૯૧૬
ગુર્રિ દીઆ મુજ ભેખડી, સો મત પીછા લેય. મુનિ. સૂરગરી જેસા દેખતી, ખુસી હુઓ પાતશાહિ;
નમી પાય નીવાજીઓ, ૠષભદાસ ગુણ ગાય. મુનિ.
૧૯૧૭
૧૯૨૧
૧૯૨૨ .
૧૯૨૩
સૂર્ય જેવા તેજસ્વી ભાનુચંદ્ર જગતમાં શ્રેષ્ઠ છે. એમણે જિનશાસનને દીપાવ્યું તથા જિનેશ્વરની ભક્તિ કરી.
જિનમંદિર પાસેની પોસાળમાં ઉતારો કરવાને બદલે પંડિતને ત્યાં ઉતારો કર્યો. આમ કરીને એમણે ઘણો ઉપકાર કર્યો. એમની પુણ્યાઈનો કોઈ પાર નથી. તેમના ટિ. ૧૯૧૬.૧ લીહ = રેખા, લીટી, હદ, મર્યાદા ૧૯૨૩.૧ ભેખડી = સાધુવેશ