________________
શાંતિદાસ નગરશેઠ
આજથી એક હજાર વર્ષ પહેલાં એ આબાદ હતું. ભીલોની ખાંટ શાખાના આશા નામના કોઈ રાજાના નામ ઉપરથી એનું નામ પડેલું છે. આશો કોઈ પ્રસિદ્ધ ભીલરાજ હતો. આશાવલના રાજાઓ આશાભીલ તરીકે જ ઓળખાતા..
ગુજરાતના રાજા સિદ્ધરાજના પિતા કર્ણદેવ સોલંકીએ લાટ જીતવા ચઢાઈ કરી હતી. તેમણે લશ્કર સાથે આશાવલમાં પડાવ કર્યો હતો. આ સ્થળ તેમને ગમી ગયું. તેમને પાટણ ખૂબ ખૂણામાં લાગ્યું. ગુજરાતની મધ્યમાં રાજધાની જેવું મહત્ત્વ ધરાવતા નગરની જરૂરિયાત લાગી. તેમણે અહીં નગર વસાવ્યું. નામ આપ્યું કર્ણાવતી. - કર્ણાવતીમાં ભવ્ય આવાસો હતા. કર્ણાવતીમાં રમ્ય મંદિરો હતાં, કર્ણાવતીમાં સુંદર બાગ-બગીચા હતા. કર્ણાવતીમાં મોટાં બજારો હતાં. કર્ણાવતીની જાહોજલાલી અપાર હતી.
પરંતુ ચૌદમી સદીના પ્રારંભમાં ગુજરાતમાં રાજપૂત સત્તાનો અંત આવ્યો.
અને દિલ્હીના સુલતાનના સૂબાઓ પાટણમાં રહી વટવટ કરવા લાગ્યા.
એ પછી, એક સદી પછી પાટણમાં ગુજરાતમાં સ્વતંત્ર મુસલમાન સલ્તનતની સ્થાપના થઈ. - પહેલો સુલતાન મુઝફ્ફરશાહ. તેનો પૌત્ર અહમદશાહ. તેને થયું કે રાજધાની તો મધ્યમાં જ હોવી જોઈએ.
