________________
૧૪
શાંતિદાસ નગરશેઠ
- અમદાવાદથી આગ્રા જતો માર્ગ લાંબો. વિકટ માર્ગ. ચોર-લૂંટારુઓનો ભય. આટલા મોટા જથ્થામાં રૂપું પહોંચાડવું કેવી રીતે?
શાંતિદાસે રૂપું પહોંચાડવાનું કામ પોતાને માથે લીધું.
એક પરોઢીએ અમદાવાદની ઉત્તરે આવેલા દિલ્હી દરવાજામાંથી પાંચ ગાડાં બહાર નીકળ્યાં. દરેક ગાડામાં એક મોટો પટારો, સાગ-સીસમનો પટારો. પટારાની પાસે બબ્બે ચોકિયાતો બેઠા હતા. હાથમાં ઉઘાડી તલવાર રાખીને તેઓ બેઠા હતા. વળી દરેક ગાડાની બંને બાજુએ એક એક શસ્ત્રધારી ઘોડેસવાર.
હા, છેલ્લા ગાડામાં એક માણસ પોતાની પાઘડીનું ઓશીકું બનાવીને સૂતો હતો. એ હતો શાંતિદાસ.
પાંચ દિવસ સુધી તો ગાડાંઓ સહીસલામત જઈ રહ્યાં હતાં. ગામ વેગાએ પહોંચવામાં હવે એક જ દિવસ બાકી હતો. - હાંકનારા ડચકારા મારે, બળદનાં પૂંછડાં આંબળે, અલકમલકની વાતો કરે અને માર્ગ કપાતો હતો. ત્યાં સામેથી ધૂળના ગોટા દેખાયા. ધૂળની ડમરીઓ હડી કાઢતી આવી રહી હોય એવું લાગવા માંડ્યું. થોડી વારમાં તો દોડતાં ઘોડાંનાં પગલાં સંભળાઈ રહ્યાં.
અને પચીસેક ઘોડેસવારોએ ગાડાંઓને આંતરી લીધાં.
સરદાર શાંતિદાસ પાસે આવ્યો. તેણે હુકમ કર્યો : પટારાઓની કૂંચીઓ ક્યાં છે?'