________________
પિતીર્થ આશાતના નિવારણ તીશી આશાતના નવિકરીએ
સમયઃ વિ. સં. ૧૯૬૧ સ્થળ : પાલિતાણા
વિષય : પાલિતાણા ઠાકોર સાહેબ માનસિંહજીની તુમાખી અને એનો સજ્જડ પ્રતિકાર
શેઠ આણંદજી કલ્યાણની પેઢીએ બ્રિટિશ સરકાર સાથે કરેલ કોલકરાર મુજબ ગિરિરાજ ઉપરની વાઘણ પોળના દરવાજાની અંદર તેમજ જૈનમંદિરોમાં બૂટ કે જોડા કે અન્ય કોઈ પગરખાં પહેરીને ન જવું. પેઢી એની બદલીમાં કપડાના કે મખમલી પગરખાનો બંદોબસ્ત રાખે.
આ અંગે જાહેર સ્પષ્ટ ચેતવણી બોર્ડ મૂકયાં છતાં એક દિવસ ઠાકોર માનસિંહજી તુમાખીમાં ને તુમાખીમાં બૂટ પહેરી ઠેઠ દાદાના દરબારમાં ઘુસી ગયા. ઘુસી ગયા એટલું જ નહીં પરંતુ મોઢામાં સળગતી ચિરૂટ પણ રાખી અને દાદાના દરબારમાં જઈને દાદાના દરબારના ગભારાની બંધ જાળીમાં એ ચિરૂટનો દમ ખેંચી ધુમાડો પણ જાળીની અંદર ફેંક્યો.
ઠાકોર સાહેબના આવા વર્તનથી જૈનોમાં ખૂબજ ખળભળાટ મચી ગયો. દાદાની આવી ઘોર આશાતના થતી જોઈ સમગ્ર જૈનો ઉકળી ઉઠ્યા. પેઢી તરફથી તેમજ પાલિતાણા સમસ્ત મહાજન તરફથી રાજકોટ પોલીટિકલ એજન્ટ ઉપર ટેલીગ્રામો કરી ધા નાખી. પાલિતાણાના એકલાના નહીં. પરંતુ આજુબાજુના ભાવનગર—તળાજા–મહુવા વિગેરે અનેક ગામોના જૈનોએ રાજકોટ પોલીટિકલ એજન્ટ ઉપર ટેલીગ્રામો
૧