________________
ઉપસંહાર આત્મસિદ્ધિમાં ક્રમશઃ પાંચ સ્થાનકનું સર્વાંગ સમાધાન આપ્યા પછી સિદ્ધિકાર છઠ્ઠા સ્થાનકનું નિશ્ચયાત્મક સમાધાન આપવાની શરૂઆત કરે છે. કર્મભાવ અને મોક્ષભાવ બંનેને નિરાળા બતાવી જે કર્મભાવ છે તે અજ્ઞાનથી ટકેલો છે અને જ્ઞાનપ્રકાશ થતાં તે હવા થઈ જાય છે અર્થાત્ ઉડી જાય છે. એક પછી એક પગથિયા ચડતા આ છેલ્લું પગથિયું મોક્ષ ઉપાયનું છે. તેનું વિવરણ આગળની ગાથામાં આવશે. આ ગાથામાં ફક્ત જ્ઞાનપ્રકાશનું સામર્થ્ય પ્રગટ કર્યું છે. મોક્ષ છે તે સ્વીકાર થયા પછી મોક્ષના ઉપાય હોવા જ જોઈએ, તે મંતવ્યને લક્ષ્યમાં રાખીને સિદ્ધિકા૨ે અહીં મૂળભૂત ગૂઢ ભાવોને પણ અભિવ્યક્ત કર્યા છે. જે ભાવો આ ગાથામાં અભિવ્યક્ત થયા છે, તે મોક્ષ ઉપાયના પાયા સ્વરૂપ છે અર્થાત્ મૂલાધાર છે. હવે આપણે નવ્વાણુંમી ગાથાનું અનુસંધાન કરીશું.
(૩૯)
