________________
આર્યોના જય
૧૩
તેટલા ખૌદ્ધ ગ્રંથા સાથે લઈને આ ડુંગરાળ પ્રદેશમાં આવ્યા અને કથાંડીના રાજાને આશ્રયે જઈ તે રહેવા લાગ્યા. આ જ પ્રકારની કેટલીક ખાખતા ગાવામાં પણ બની હતી. પોર્ટુગીઝોએ સાષ્ટો, ખાદે શ અને તિસવાડા એ ત્રણ તાલુકાએ પહેલાં થયા અને કેટલાંક વર્ષોં પછી તે તાલુકાઓનાં મદિરે તાડી પાડીને તેમણે લેાકાને રામન કથાલિક ધર્મની દીક્ષા જબરદસ્તીથી આપવાની ઝૂંબેશ ઉઠાવી. આ સંજોગામાં પેાતાની માલમિલકત છેાડી તે કેટલાક હિંદુ પેાતાની દેવમૂર્તિઓને સાથે લઈ ને ભાગી છૂટવા અને તેમણે પાસેના જ સંવદેકર સંસ્થાનિકના મુલકના આશ્રય લીધેા. આજના પહેલાંના સાટ્ટી પ્રાંતમાંના હિંદુઓનાં બધાં દેવસ્થાને આ સંવદેકર સંસ્થાનમાં છે. પછી આ પ્રાંત પશુ પોર્ટુગીઝોએ જીતી લીધેા; પણ પછી તેમણે હિંદુઓના ધર્મમાં દખલ કરી નહિ. મધ્ય હિંદુસ્તાનની અહિંસાત્મક સંસ્કૃતિની પણ ક ંઇક અંશે તેવી જ દશા થઈ હતી એમ કહી શકાય.
અહિંસાના પ્રભાવ
પરીક્ષિત અને જનમેજય રાજાએએ બલિદાન સાથે યજ્ઞયાગ કરવાની પ્રથા લેાકા ઉપર જબરદસ્તીથી લાદી નથી. પણ તે પ્રથાને રાજાશ્રય મળવાથી બ્રાહ્મણેાએ તે સ્વેચ્છાથી સ્વીકારી. જેમતે એ પ્રથા પસંદ ન હતી તેમને જંગલ અને તપશ્ચર્યાને આશ્રય લઈ ને જૂની પરંપરા ટકાવી રાખવાની ફરજ પડી. પગીઝોએ ખ્રિસ્તી કરેલા ખૌદ્ધો અને હિંદુઓ ઉપર આજે પણ બૌદ્ધ અને હિંદુ સંસ્કૃતિના પ્રભાવ દેખાય છે. તેવી જ રીતે મધ્ય હિંદુસ્તાનની પ્રાચીન અહિંસાત્મક સંસ્કૃતિ પણ સામાન્ય જનતા પર થોડા ધણા પ્રભાવ ટકી રહ્યો. જગલમાં રહેતા ઋષિમુનિએ જ્યારે ગામા કે શહેરામાં આવતા ત્યારે લા તેમની ખૂબ આદરથી પૂજા કરતા. ખાકીના વખતમાં યજ્ઞયાગ અને અલિદાન વગેરે પ્રણાલી ચાલુ રાખતા.
•
