________________
त्रीजा व्रत उपर सुरदत्त अने कमलसेनानी कथा
सुरदत्ते कमलसेनने कयुं, "बंधु, तुं ते मुद्रारत्न राजाने सोंपी दे." कमलसेन बोल्यो, "में ते क्यां लीधुं छे?" सुरदत्ते कयुं, "पेला देवमार्गमांथी तें लीधुं छे." ते सांभळी कमलसेन बोल्यो, “तुं आ बधुं खोटं बोले छे." पछी कमलसेने राजानी पासे जईने कह्युं के, "सुरदत्ते तमारुं मुद्रारत्न स्पष्ट रीते लीधुं छे." राजाए पूछ्युं, "कये ठेकाणेथी लीधुं छे?" कमलसेन बोल्यो, "देवगृहना रस्तामांथी." ते सांभळी राजाए कोटवाळनी मारफत तेने रूबरू तेडाव्यो अने कह्युं, "ते देवमार्गमांथी ज रत्न लीधुं छे ते लाव, अमारो पण एज मार्ग छे." "में ते मुद्रारत्न लीधुं नथी." सुरदत्ते कह्युं. राजा बोल्यो के, "तारा भाई कमलसेने मारी आगळ आवीने ते वात कही छे." ते रत्न पोताना भाई कमलसेने लीधुं हतुं, एम सुरदत्त जाणतो हतो, तथापि ते पापभीरु सुरदत्ते राजानी आगळ कांईपण कह्युं नहिं. सुरदत्ते कह्युं के, "तो पछी ते कमलसेन ते रत्ननुं ठेकाणुं जाणतो हशे." कमलसेने कह्युं के "ते पेटीमां छे." पछी सुरदत्ते ते पेटी तपासी, पण तेमांथी ते नीकल्युं नहिं. ते वखते कमलसेने आवी ज्यां पोते ते रत्न नाखेलुं ते ठेकाणेथी ते रत्न काढी राजाने बताव्युं, आथी राजा सुरदत्त उपर घणो ज नाराज थयो. अने बोल्यो, "अरे! आ प्रमाणे पवित्र कीर्तिवाळा बधा लोकोने तुं धर्मना कार्यमा छलथी केम छेतरे छे?" राजानां आ वचन सांभळी पोताना कर्मनी स्थितिने जाणतो सुरदत्त मौन धरीने उभो रह्यो. तरत ज राजाए तेनो वध करवानी कोटवाळने आज्ञा करी. पछी एक गधेडाने मंगावी ते उपर तेने चडाव्यो. बेसूरवाळा वार्जित्रो उच्च स्वरे वागतां वागतां तेने वध्यभूमि उपर लई जतां जोई तेनी प्रिया रूक्मिणीने घणुं दुःख थयुं. तरत ज तेणीए शासनदेवताने उद्देशीने कायोत्सर्ग कर्यो. क्षणवारे शासनदेवी तेनी आगळ प्रगट थई. तेने प्रणाम करी रूक्मिणी बोली, ''देवि! जो मारो पति पवित्र होय, तो तेने सहाय करो, के जेथी शासननी उन्नति थाय.” ते सांभळी शासनदेवी सत्वर अतुल एवा राजद्वारमां गई अने त्यां सर्व प्रकारनो आकार अदृश्य करी दीधो अने शहेरनी उपर एक मोटी शिला रची. बांधी लीधेला पुररक्षको राजानी आगळ आव्या अने बधु नगर ते वखते आकुलव्याकुल थई गयुं. राजा तृषातुर थयो, कोई ठेकाणेथी पाणी मळे नहिं. कारण के ते देवीए प्रथमथी चतुर्विध आहार पण अदृश्य कर्यो हतो. राजा पोताना मंत्रीनी आगळ आ वृत्तांत कह्यो, एटले तेणे कह्युं के, "राजन् आ बधुं देवताए कयुं छे." पछी त्यां विधिपूर्वक बलिपूजा वगेरे करवामां आवतां देवताए प्रत्यक्ष थईने राजाने आ प्रमाणे कह्युं, "अरे राजा, निरपराधी सुरदत्तने शा माटे श्री विमलनाथ चरित्र - पंचम सर्ग
299