________________
૪૦૨]
[આત્મસિદ્ધિ અનુશીલન
આમ તો લોકમાં પણ કપડાંની દુકાનનો માલિક, તેની દુકાનમાં વેચવા માટે રાખેલા કપડાં, પોતે પહેરી ફરી પાછા દુકાનમાં વેચવા મૂકી દે, તો કોઈ કપડાંને ખરીદશે નહિ. કારણ કે વપરાયેલી વસ્તુ ફરી વાપરવા કોઈ ઈચ્છતુ નથી. પણ અલૌકિક માર્ગમાં એમ કહેવામાં આવે છે કે, જે જ્ઞાનને શાનીએ પોતાના જીવનમાં અપનાવીને ઉપયોગ કર્યો હોય તે જ શાની છે તથા તેમના દ્વારા મેળવેલું જ્ઞાન જ આત્મજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરાવી શકે છે.
અશાની મુખેથી બોલીને જ્ઞાનને વેચે છે જ્યારે શાની અનુભવપૂર્વક તત્ત્વનો ઉપદેશ આપે છે, જ્ઞાનને વહેંચે છે. અજ્ઞાનીને કોઈને કોઈ પ્રકારની વાર્થ ભાવના હોય જ છે, કોઈ વસ્તુની કામના ન હોય તો પણ કત્વભાવ હોવાથી તીવ્ર માન મળવાની અપેક્ષા રાખે છે જ્યારે જ્ઞાની તો નિર્પેક્ષ ભાવથી જ્ઞાનની વહેંચણી કરે છે.. આમ, અજ્ઞાની શબ્દમાં અટકીને જ્ઞાનીનો દ્રોહ કરે છે. ૦ પૂ. ગુરુદેવશ્રી કાનજી સ્વામીએ કરેલ પ્રસ્તુત ગાથા સંબંધી
ભાવોદ્ઘાટનના અંશો આ પ્રમાણે છે.
મુખથી નિશયના વાક્યો કહે કે – આત્મા અવસ્થાએ પણ અસંગ મુક્ત, શુદ્ધ જ છે, અને અંતરથી પોતાને મોહ છૂટ્યો નથી, પરપદાર્થમાં સુખબુદ્ધિ રહે છે, શુભાશુભ ભાવ; વિષય-કપાય, રાગાદિને પોતાના માને છે તેને અંતરમાં ભ્રમણા ટળી નથી, તે પામર પ્રાણી માત્ર જ્ઞાનીનો દ્રોહ કરે છે. પુરુષાર્થહીન થઈને સાચા માર્ગથી પ્રતિકૂળ રહીને પોતાને જ્ઞાની કહેવરાવવાની કામનાએ સાચા જ્ઞાની પુરુષોનો દ્રોહ કરે છે. એટલે કે નિશ્ચયથી પોતાનો જ મહા