________________
૩૬૬].
- આત્મસિદ્ધિ અનુશીલન
પણ તેનું નૃત્ય દેખવું છે. તેથી તે નૃત્યાંગનાને કહો કે રાજા તારું નૃત્ય દેખવા ઈચ્છે છે, તારાં નૃત્યનું મૂલ્ય શું છે? ત્યારે નૃત્યાંગનાએ કહ્યું કે સામાન્ય વ્યક્તિ પાસેથી હું એક સોનામહોર લઉં છું, પણ જો રાજા મારું નૃત્ય દેખવા આવે તો, તેમણે મને એક થાળ ભરીને સોનામહોર ચૂકવવી પડશે. મંત્રીએ આ વાતની જાણ રાજાને કરી ત્યારબાદ રાજા નૃત્યાંગનાની શરત મુજબ એક થાળ ભરીને સોનામહોર લઈને નૃત્યાંગના પાસે ગયા અને ત્યાં પહોંચીને સોનમહોરથી ભરેલો થાળ નૃત્યાંગનાના ચરણમાં મૂકી દીધો અને નૃત્ય દેખ્યા વિના જ રાજમહેલમાં પાછા આવી ગયા. નૃત્યાંગનાને તેના અપમાનનું દુઃખ થયું કે રાજાએ મને સોનામહોર તો આપી, પણ મારું નૃત્ય કેમ ન દેખ્યું? તે રડતી રડતી રાજમહેલ સુધી પાછળ ગઈ અને રાજાને પૂછ્યું કે, આપ કેમ મારું નૃત્ય દેખ્યા વિના પાછા આવી ગયા? ત્યારે રાજા ઉત્તર આપે છે કે, હું તો કંઈક એવું અમૂલ્ય નૃત્ય દેખવા ઈચ્છતો હતો, જેનું કોઈ મૂલ્ય જ ન આંકી શકાય. પણ તારાં નૃત્યને તો મૂલ્યમાં આંકી દીધું છે, તેથી તેને અમૂલ્ય ન કહેવાય. આમ, આત્મા એક એવું અમૂલ્ય તત્ત્વ છે, જેને મૂલ્યથી આંકી શકાતું નથી. તેજ રીતે આત્માને આપનાર સરુનો મૂલ્યો વડે પ્રતિઉપકાર વાળી શકાતો નથી. છે પૂ. ગુરુદેવશ્રી કાનજી સ્વામીએ કરેલ પ્રસ્તુત ગાથા સંબંધી
ભાવોદ્દઘાટનના અંશો આ પ્રમાણે છે.
હે ! શ્રી સદગુરુ ભગવંત ! આપ તો અનંત ઉપકારી છો, હું આપના ચરણ આગળ શું ધરું ? સદ્ગુરુ પરમ નિષ્કામ છે. જેણે
