________________
ગાથા-૧૧૨].
– [૩૩૩
ચોથા ગુણસ્થાનમાં અનંતાનુબંધી કષાય ચોકડીના અભાવથી સમ્યક્રચારિત્ર અથવા સ્વરૂપાચરણ ચારિત્ર પ્રગટ થાય છે. પાંચમાં ગુણસ્થાને અનંતાનુબંધી તથા અપ્રત્યાખ્યાનાવરણીય કષાય ચોકડીના અભાવથી દેશચારિત્ર પ્રગટે છે. છઠ્ઠા-સાતમાં ગુણસ્થાને ભાવલિંગી સાધુ ત્રણ કષાય ચોકડીના અભાવપૂર્વક સકલચારિત્ર પાળે છે. બારમા ગુણસ્થાને સંપૂર્ણ કષાયના અભાવથી પૂર્ણ વીતરાગતા પ્રગટે છે તેને યથાખ્યાત ચારિત્ર તથા કેવળજ્ઞાન સહિત એ જ ચારિત્રને પરમ યથાખ્યાત ચારિત્ર કહે છે. જ્યારે સિદ્ધદશામાં પરમ ચારિત્ર કહેવાય છે. આમ, સમ્યગ્દર્શન જે સમયે પ્રગટે છે, તે જ સમયે પૂર્ણ પણ થાય છે. જ્યારે ચારિત્ર ગુણની પર્યાયમાં શુદ્ધતા ક્રમે ક્રમે વધે છે. સંપૂર્ણ કષાયનો અભાવ થતાં આત્મા પૂર્ણ વીતરાગી દશા પ્રાપ્ત કરે છે. સાતમાં ગુણસ્થાનથી આગળ જીવ જ્યારે ક્ષપકશેણી માંડીને બારમાં ગુણસ્થાને પહોંચે છે, ત્યારે તે ક્ષીણમોહી જિન કહેવાય છે. પૂર્ણ વીતરાગી દશામાં માત્ર કષાયનો જ નહિ પરંતુ હાસ્યાદિ નોકષાયનો પણ અભાવ હોય છે. ઉપશમશ્રેણી માંડીને જીવ અગ્યારમાં ગુણસ્થાને પહોંચે છે પરંતુ તેનું ફરી નીચેના ગુણસ્થાનમાં નિયમથી પતન થાય છે. કોઈ પણ જીવ અગિયારમાં ગુણસ્થાનથી બારમા અથવા આગળના ગુણસ્થાનમાં ગમન કરી શકે નહિ. અગ્યારમાં ગુણસ્થાનવર્તી જીવનું નીચેના ગુણસ્થાનમાં ગમન થતા નિયમથી દેશમાં ગુણસ્થાનમાં આગમન થાય છે. ત્યાંથી ક્રમે કરીને પૂર્વવત્ છઠ્ઠા-સાતમાં ગુણસ્થાને ઝુલે છે. તેવી જ રીતે ક્ષપકશ્રેણી માંડનારા મુનિરાજ દશમાં ગુણસ્થાનથી બારમા ગુણસ્થાનમાં
