________________
૨૮૦]
– [આત્મસિદ્ધિ અનુશીલન
જૈનધર્મમાં અશુભભાવ તો અશુદ્ધ છે, સાથે સાથે શુભભાવ પણ અશુદ્ધ છે, કારણ કે અશુભભાવની જેમ શુભભાવ પણ સંસારનું કારણ છે. પાપ નીચી જાતિનું અશુદ્ધ તથા પુણ્ય ઊંચી જાતિનું અશુદ્ધ છે; કારણ કે તે બંને બંધનરૂપ છે. લૌકિકમાં ફિલ્મસ્ટાર તથા સ્ટાર ખેલાડીઓના પહેરેલાં કપડાંની હરાજી થાય છે. તથા રસ્તા પર સામાન્ય લોકોના પહેરેલાં જૂનાં કપડાં વેચાય છે. જે વ્યક્તિ ફિલ્મસ્ટારના જેકેટ કે ટી-શર્ટ વગેરે ખરીદે છે તેને જૂનાં કપડાં ખરીદવામાં શરમ આવતી નથી. પરંતુ કોઈ વ્યક્તિ રસ્તા પર સાધારણ જૂનાં કપડાં ખરીદતા શરમ અનુભવે છે. ખરેખર સ્ટાર ખેલાડીના પહેરેલાં કપડાં હોય કે સાધારણ લોકોના પહેરેલાં કપડાં હોય; તે બંને પ્રકારના કપડાં વપરાયેલા જૂનાં છે, અશુદ્ધ છે. તેવી રીતે પાપી જીવ તો અધર્મ કરે જ છે, સાથે સાથે પુણ્યથી પણ અધર્મ જ થાય છે. પાપ એ નીચી જાતિની આત્માની અશુદ્ધિ છે તથા પુણ્ય ઊંચી જાતિની આત્માની અશુદ્ધિ છે. શુદ્ધોપયોગરૂપ શુદ્ધભાવ જ શુદ્ધ છે તથા ધર્મ છે; જેના ફળમાં જીવ સંસાર પરિભ્રમણથી મુક્ત થાય છે.
શુભાશુભભાવને છેદવા માટે આત્માનો નિર્વિકલ્પ અનુભવ થવો અનિવાર્ય છે. કારણ કે, શુભાશુભભાવ આકુળતામય હોવાથી દુઃખરૂપ છે, સંસારનું કારણ છે. જો કે શાસ્ત્ર વાંચીને તરત જ આત્માનુભવ થઈ જતો નથી. તેના માટે જીવે અનંત પુરુષાર્થ કરવો પડે છે. લૌકિક સાધનો સંગ્રહિત કરવા માટે જીવ પોતાના તન, મન અને ધન વગેરે સર્વ સાધનોને સમર્પિત કરી દે છે, પરંતુ
