________________
૨૬૬]
– [આત્મસિદ્ધિ અનુશીલન
અને ઓળખાણથી રૂપિયા કમાવાતા હોતતો, જ્યારે મુંબઈમાં આવ્યો હતો, તેના કરતાં મહેનત, ઓળખાણ તથા અનુભવ વધી ગયો છે; છતાં પણ પચાસમાં વર્ષે રસ્તા પર આવી ગયો. વીસ વર્ષનો છોકરો મહેનત, અનુભવ તથા ઓળખાણ વિનાનો હતો અને કરોડપતિ થયો. પરંતુ ત્રીસ વર્ષની મહેનત કરવાવાળો, ૩૦ વર્ષનો અનુભવી તથા ૩૦ વર્ષમાં અનેક ઓળખાણો થઈ હોવા છતાં પણ કરોડપતિ બનીને રસ્તા પર આવ્યો. એનો અર્થ એ થયો કે અનુભવ તથા ઓળખાણ અનુભવવાળો કરોડપતિ અંતે તો રોડપતિ થઈ ગયો. તેથી એમ સમજવું કે ૫૦માં વર્ષ સુધી શુભકર્મનો ઉદય રહ્યો તેથી ત્યાર સુધી ધનવાન રહ્યો, પરંતુ પચાસમાં વર્ષે કોઈ એવાં પ્રકારના પાપનો ઉદય શરૂ થતાં મહેનત, અનુભવ તથા ઓળખાણ હોવા છતાં તે ફરી નિર્ધન થઈ ગયો. આમ, કર્મના ઉદયના નિમિત્તથી જીવને અનુકૂળ તથા પ્રતિકૂળ સાધનો પ્રાપ્ત થાય છે. એક જગ્યાએ લખ્યું છે કે –
છે ગરીબોના કૂબામાં, તેલનું ટીપું દોહ્યલું ને;
અમીરોની કબર પર, ઘીના દીવા થાય છે. એટલું જ નહિ, અમેરિકાના કૂતરાં આલીશાન ઘરમાં રહે છે, એર-કંડીશન ગાડીમાં ફરે છે, મન ભાવતું ભોજન જમે છે. પરંતુ તેને પાળનારા માલિક પાસે આલીશાન ઘરમાં રહેવાનો સમય નથી. ફરવા જવાની ઈચ્છા હોવા છતાં, ઓફિસથી નીકળિને ફરવા જઈ શકતો નથી. દિવસમાં એકવાર શાંતિથી જમવા માટે ફુરસદ નથી. તેથી એમ સમજવું કે કૂતરાંનો પુણ્યનો ઉદય છે. તે પૂર્વે બાંધેલા
