________________
ગાથા-૭૬].
[૨૪૩
તથા ગુણભેદના વિકલ્પથી પણ ભિન્ન બતાવે, એવો પરમશુદ્ધ નિશ્ચયનય છે. તે જ ખરો પરમાર્થ છે.
જ્યારે સદ્ગુરુ તત્વની સમજણ અથવા ઈન્દ્રિય વિષયના ભોગનો ત્યાગ કરવાનો ઉપદેશ આપે, ત્યારે એમ ન કહેવું જોઈએ કે, આત્મા અસંગ છે; ઈન્દ્રિય તથા ઈન્દ્રિયના વિષયોથી જુદો છે. જો કે તે સત્ય છે, પરંતુ દરેક સત્યને વાત વાતમાં બોલવાથી સત્યનું મહત્વ રહેતું નથી. ક્યારેક એવું પણ બને કે, વારંવાર એક જ વાત બોલવાથી, સત્ય પર શંકા થવા લાગે. જેમ કે પોતાનું નામ વારંવાર કોઈ સામે બોલીને પોતાની ઓળખાણ કરાવવી તે યોગ્ય નથી. એકવાર ઓળખાણ કરાવાયા પછી વારંવાર એમ કહેવું કે, આ મારૂં નામ છે, એ યોગ્ય નથી. વારંવાર એમ કહેવાથી, તે હકીકત હોવા છતાં સામેવાળાને તમારા નામ પર શંકા થશે. તેવી રીતે હું પોતે અસંગ આત્મા છું; એવું વારંવાર કોઈ સામે બોલીને, પોતાની ઓળખાણ કરાવવી યોગ્ય નથી. એકવાર પોતાની ઓળખાણ કરાવ્યા પછી, વારંવાર એમ કહેવું કે મારું નામ અસંગ આત્મા છે, તે યોગ્ય નથી. વારંવાર એમ કહેવાથી, તે કહીકત હોવા છતાં, તમે આત્મા છો, તેના પર શંકા થશે. હું પરથી ભિન્ન, અસંગ આત્મા છું, તે સત્ય તો શ્રદ્ધાનનો વિષય છે, વારંવાર અસંગ આત્મા બોલવાથી, અસંગનું શ્રદ્ધાન થતું નથી તથા તેનો મહિમાભાવ પણ રહેતો નથી. તેથી પરમાર્થ તથા વ્યવહારને સત્ય સ્વરૂપે સમજવો જોઈએ.
પૂ. ગુરુદેવશ્રી કાનજી સ્વામીએ કરેલ પ્રસ્તુત ગાથા સંબંધી ભાવોદ્ઘાટનના અંશો આ પ્રમાણે છે.