________________
[આત્મસિદ્ધિ અનુશીલન
છે અને શું નથી થઈ શકતું, શું થઈ રહ્યું છે અને શું માને છે. પોતે દરેક સમયે શું સ્વરૂપ છે તેનો યથાર્થ નિર્ણય કર્યા વિના શાસ્ત્રો વાંચે, સાંભળે અને “હું સારું કરું છું એમ માને તે બધુંય વૃથા છે. આત્મા સ્વ-ગુણમાં બધું કરી શકે છે, પરંતુ સંસાર, દેહાદિ પરવસ્તુ કે પરગુણમાં (પરમાણુંમાં) કોઈ પ્રકારે કંઈ પણ કદી ન કરી શકે. આ મહા નિયમ પ્રથમ સમજવો.”
રોકે જીવ સ્વછંદ તો, પામે અવશ્ય મોક્ષ; પામ્યા એમ અનંત છે, ભાખ્યું જિન નિર્દોષ. ૧૫
જો જીવ સ્વછંદ રોકે તો, નિશ્ચિતરૂપે મોક્ષ પ્રાપ્ત કરે. સદ્ગુરુના માર્ગદર્શન વિના મોક્ષમાર્ગમાં પ્રવેશ થતો નથી. પરંતુ સ્વચ્છંદી જીવ પોતાનું ડહાપણ ચલાવીને મોક્ષ પામવાની કોશીશ કરે છે, જે ક્યારેય સંભવ નથી. સ્વચ્છંદીપણું છોડવાથી મોક્ષમાર્ગની જ પ્રાપ્તિ નહિ પરંતુ મોક્ષની પણ પ્રાપ્તિ થશે, એમ ખાતરીપૂર્વક કહ્યું છે. “પામે અવશ્ય મોક્ષ'માં પ્રયુક્ત અવશ્ય શબ્દ સ્વછંદ રોકનાર મોક્ષપ્રાપ્તિની ગેરંટી આપે છે. પરંતુ તેના માટે ગુરુ દ્વારા સમજાવેલા માર્ગે ચાલવું પડે. સ્વચ્છંદીને સરળ માર્ગ ગમે છે પણ સત્ય માર્ગ ચતો નથી. જો તેને સત્યની રુચિ હોત તો, સત્યને પામી ચુકેલા સદ્ગુરુ પાસે ધર્મ સમજવાની કળા શીખી લેત. લૌકિકમાં પણ કોઈ માર્ગ વિશે, જો આપણે જાણતા ન હોઈએ, તો માર્ગના જાણકાર લોકોને પૂછીને જ આગળ વધીએ છીએ. એ જ રીતે અલૌકિક માર્ગમાં પણ, અજ્ઞાનીએ મોક્ષમાર્ગ સંબંધી પૂર્ણ જાણકારી સદ્ગુરુ વડે પ્રાપ્ત કરવી જોઈએ
