________________
૬૪]
–
[આત્મસિદ્ધિ અનુશીલન
અજ્ઞાનીને જિનેન્દ્ર ભગવાનના વાસ્તવિક સ્વરૂપની સમજણ નહિ હોવાથી, જેવા ભેદ સંસારીઓમાં કરે છે, તેવા ભેદ સિદ્ધોમાં પણ કરે છે. મહાવીર સ્વામી અને ગૌતમસ્વામી વર્તમાનમાં તો એક સમાન દશામાં સ્થિત છે. ભગવાન મહાવીરને જેવી પરિપૂર્ણ શુદ્ધતા પ્રગટી છે, તેવી જ પૂર્ણતાને ગૌતમસ્વામી પણ પ્રાપ્ત થાય છે. પરંતુ અજ્ઞાનીની દૃષ્ટિમાં મહાવીર ભગવાનનું સ્થાન આજે પણ ગૌતમસ્વામી કરતા ઊંચું છે. આમ અજ્ઞાની બે સિદ્ધ પરમાત્માને પણ સિદ્ધરૂપે દેખતો નથી, તેથી તેને કહ્યું કે, વ્યક્તિનો મોહ રાખ્યા વિના, વસુ સ્વરૂપને સમજવાનો પ્રયત્ન કરો. દરેક જીવે માત્ર કૃપાળુદેવ કે શ્રી ગુરુદેવનો જ વિચાર ન કરવો. જ્યારે તે મહાપુરુષોએ સમજાવેલા તત્ત્વનો વિચાર કરીને પોતાના જીવનમાં અપનાવશે, ત્યારે જ તેણે સદગુરુનો વિનય કર્યો એમ કહેવાશે. જ્યારે તેને ગુરુના વચન પર શ્રદ્ધા થશે, ત્યારે તેને આ જગતની કોઈ પણ વસ્તુ, વ્યક્તિ કે ઘટના અયોગ્ય નહિ લાગે. સદ્ગુરુ કહે છે કે, આ જગતનું સ્વરૂપ જેમ છે, તેમ યોગ્ય છે. પરંતુ અજ્ઞાનીને તે સ્વરૂપ અયોગ્ય લાગે છે, તેથી અજ્ઞાની આ યોગ્ય જગતને પલટાવવાનો પ્રયત્ન કરે છે. આમ અજ્ઞાનીનો અકાર્યકારી પ્રયત્ન જ અયોગ્ય છે. જો કે જગતને પલટાવવાનો અજ્ઞાનીનો પ્રયત્ન પણ યોગ્ય છે કારણ કે તે પણ તેની પર્યાગત યોગ્યતાથી જ થઈ રહ્યો છે. તેથી સૂક્ષ્મરૂપે વિચાર કરવો કે જગતમાં થઈ રહેલું કોઈ પણ પાપ, પુણ્ય કે ધર્મ, એ બધું જ યોગ્ય છે. પાપ અને પુણ્ય બંનેને યોગ્ય કહેવાનો અર્થ એમ નથી કે પાપ અને પુણ્ય કરવા જોઈએ. એનો ખરો અર્થ એમ છે કે, દરેકની પર્યાયગત યોગ્યતામાં જે પાપ અને પુષ્ય નક્કી છે, તેને
