________________
૫૬].
[આત્મસિદ્ધિ અનુશીલન
દેવ અને કાનજીસ્વામી એ બતાવ્યો છે, એવી તાકાત આજના કોઈ મિથ્યાદી પંડિત કે મુનિમાં પણ નથી. તેથી સદ્ગુરુના ઉપદેશનો ખૂબજ મહિમા બતાવ્યો છે. ગુરુદેવ તો અહીંસુધી કહેતા કે મુનિરાજ તો ચાલતા-ફરતા સિદ્ધ ભગવાન છે. આમ સદ્ગુરુની અપાર મહિમાનું વર્ણન કરતા તેઓ થાકતા ન હતા.
જ્યારે જિન દેવ અને નિજ દેવનું સ્વરૂપ સમજાય છે, ત્યારે સદ્ગુરુ, તેમાં નિમિત્ત માત્ર હોય છે. જ્યારે સદ્ગુરુ, અજ્ઞાનીને સમજણ કરાવવામાં નિમિત્ત બને, ત્યારે તેઓ ઉપકારી ગણાય, કારણ કે જ્યાં સુધી શિષ્ય પર પરમાત્મા અને નિજ પરમાત્માનું સ્વરૂપ સમજતો નથી, ત્યાં સુધી સદ્ગુરુ તેના માટે નિમિત પણ કહેવાતા નથી. કાર્યસિદ્ધિ થયા પછી જ કારણમાં કારણપણાનો આરોપ થઈ શકે.
જેનદર્શનની એ વિશેષતા છે કે સદ્ગુરુ, શિષ્યને સમજાવતા નથી અને જ્યાં સુધી શિષ્ય, પોતાની યોગ્યતાથી ન સમજે, ત્યાં સુધી સદ્ગુરુ નિમિત્ત પણ કહેવાતા નથી. એક અશાનીનો, બીજા અજ્ઞાની પર કોઈ ઉપકાર હોતો જ નથી. જો કોઈ અજ્ઞાની, કોઈ બીજા અજ્ઞાની માટે કંઈ કરે ત્યારે, તેને સહકાર કર્યો; એમ કહેવાય છે. પરંતુ જ્યારે જ્ઞાની, કોઈ અજ્ઞાની માટે કંઈ કરે, ત્યારે ઉપકાર કર્યો; એમ વ્યવહારથી કહેવાય છે. જ્યાં સુધી જીવ અજ્ઞાનીનો ઉપકાર માનવાનું બંધ કરતો નથી અને સદ્ગુરુનો ઉપકાર માનતો નથી, ત્યાં સુધી તે સદ્દગુરુને સમજ્યો નથી.
જો આપણે ખરેખર સદ્ગરને ઉપકાર માનતા હોઈએ તો,
