________________
ભૂતની કેદ્ર કદાચ તેણે સેતાન પાસેથી જ મેળવી હશે; કારણકે એ માણસ આ તરફ મેલી વિદ્યાના સાધક તરીકે જ જાણીતો થયો હતો. તે ઘા ઉપર લગાવવાને બદલે હથિયાર ઉપર દવા લગાવીને ઘા રુઝવતે; હાથ જોઈને ભવિષ્ય ભાખી આપતો, ચોરેલો માલ ચાળણી-વિદ્યાર્થી શોધી આપતો; અદૃશ્ય થવાની ગુટિકા શોધી કાઢવાનો દાવો કરતે; સર્વ રોગો મટાડનાર સંજીવની પોતાને હાથવેંતમાં છે એમ જણાવત, તથા સીસાનું રૂપું બનાવી આપવાનો ઢોંગ કરતો.”
“ટૂંકમાં તે ઊંટવૈદ્ય તથા પાકો ઠગ હતો; પણ એ વાતનેય મારા ઘોડાની નાળ સાથે શો સંબંધ છે, વારુ?” ટ્રોસિલિયન અકળાઈને બોલી
ઊઠ્યો.
તમે મહેરબાન આકળા થઈ ગયા છો; પણ માણસને તેની રીતે વાત કહેવા દેવી જોઈએ! તમારી રીતે તે વાત કરી શકે એમ તમે શી રીતે ઇચ્છી શકે, વારુ? હાં, તો એ ડબ્બીએ ગામડા-ગામમાં ખ્યાતિ મેળવ્યા પછી, ધીમે ધીમે દેશના ઉચ્ચ કક્ષાના અમીર-ઉમરાવ વર્ગમાં પણ નામના મેળવવા માંડી; અને પછી તો તે ઉન્નતિ અને ખ્યાતિના કયા શિખરને હસ્તગત કરી શક્યો હોત, એની જ કલપના કરી શકાય તેવું ન રહ્યું. પરંતુ અચાનક એક અંધારી રાતે તેણે સાધેલું ભૂત આવીને તેને ઉપાડી ગયું અને ત્યાર પછી તેની કશી ભાળ કોઈને મળી નથી.
એ ડૉકટર ડેબૂબીને વેલેન્ડ નામનો એક કંગાળ નોકર હતો; તે તેમની ભઠ્ઠી ચેતાવી આપતે, તથા યોગ્ય ગરમી મળે એમ સંકર્યા કરતો, દવાઓ ખાંડી આપતો, જંતર-મંતર ચીતરી આપતો, અને એના દરદીઓને ભરમાવી આપતે. હવે ડૉકટર ડોબૂબીને ભૂત ઉપાડી ગયું, ત્યારે બાકી રહેલા એ નોકરે એની ખાલી પડેલી જગા સંભાળવાનું નક્કી કર્યું. પરંતુ એને ઉસ્તાદ ભૂતનો સાગરીત મનાતો હોઈ, તથા તેની જે અચાનક માઠી વલે થઈ એ જાણતા હોવાથી લોકો તેની પાસેથી કશી સેવાઓ લેવા માટે જતાં આનાકાની કરવા
૧. ચાળણી જેવા વાસણમાં કાતરનાં પાંખિયાં મૂકે અને પછી બે કુમારિકાઓ પાસે એ ચાળણી પકડાવે. પછી એ પાંખિયાં જેના તરફ નમે તે માણસ ચાર એમ નક્કી થાય. - સંપા
૨. મૂળઃ ફર્ન વૃક્ષમાં એક બીજ એવું હોય છે જે અદૃશ્ય રહે છે; તેને મેળવનાર જાતે અદૃશ્ય થઈ શકે. - સપ૦ પિ૦-