________________
અવાજ
માણસ કઈ પણ અનુચિત કાર્ય તરફ ઢળે છે ત્યારે એના અંતરનો અવાજ તેનો વિરોધ કરે છે– અંદરથી પોકાર ઉઠાવે છે :
આ અનુચિત છે!'
છતાં માણસ એને સાંભળ્યા વગર કામ કરે છે તે, તપૂરતું એ ચૂપ રહી જાય છે, પણ અવસરે એ વ્યક્ત થયા વિના રહેતો નથી. માણસ જયારે કોઈ ગુનાહિત કાર્ય કરતાં પકડાઈ જાય છે ત્યારે એના મેં પર અનુચિતતાને ભાવ પ્રગટે છે. આ ભાવને આંખમાં અને મુખ ઉપર લાવનાર કેણ? અંતરનો એ અવાજ જ, જે એક વખત રૂંધાઈ ગયે હતે; જેને વૃત્તિઓની ધષ્ટતાએ દબાવી દીધો હતો. તે વખતે એનું કંઈ ન ચાલ્યું એટલે એ ચૂપ રહ્યો હતો, પણ હવે એને તક મળી છે અને એ પિતાનું કાર્ય કરે છે.
આપણે ગુનો કરનારનું મુખ જોઈશું તે ખબર પડશે કે એનું મુખ કેવું પડી ગયું છે, એની આંખોમાં કેવો ક્ષેભ છે, એના હૈયામાં કેવો છૂપે અંધકાર છે અને વાણીમાં કેવા અશ્રદ્ધાભર્યા શબ્દો છે.
અંતરનો અવાજ આ રીતે કામ કરે છે!
S
