________________
પ્રશ્ન-ત્રિપુટી
જેની પાસે ઓછું ધન છે તેને તે ટેકસ–બેકસ કંઈ વળગતું નથી; એ તે ખપ પૂરતું રળે છે ને ખાય છે. ચેપડા તે શેઠિયાઓને રાખવા પડે છે. ટેક્સ અને ડયૂટી તે એવા બધાયને હોય છે. પણ જેને બાર મહિને ત્રણ હજારથી ઓછી આવક થતી હોય એને શું નાહવા–નીવવાનું? - તમે લાખ મેળવે છે ત્યારે સરકાર તમારી પાસેથી પચાસ-સાઠ હજાર રૂપિયા પડાવે છે. તમે દિલ પ્રસન્ન રાખીને દાન નથી કરતા તે સરકાર તમને રડાવીને તમારી પાસે દાન કરાવે છે. આ પહેલાંના લેકે દ્રવ્યમાંથી દસ ટકા (દશાંશ) કાઢતા. હતા, કારણ કે મારા સહધમીઓ દુઃખી ન હોય, એમની સ્થિતિ સારી હોવી જોઈએ, એવી એમના દિલમાં ભાવના હતી. પિતાના સહધમીઓ દુઃખી હોય તે એમના દિલમાં દુઃખ ઊભરાતું હતું. - હવે વાત બદલાઈ ગઈ છે. “એ એનું ફેડી લેશે, મારે શું?” આવી સ્વાર્થ બુદ્ધિ વ્યાપક બની છે. એટલે જ આજે સરકાર તમારી પાસેથી મેળવીને ગરીબને પહોંચતા
એટલે આખરે તે સરકાર તમારી પાસેથી ફરજિયાત દાન કરાવવા માટે જ ટેકસ નાખે છે.
આમ, કનક એ એક એવી વસ્તુ છે કે માનવી એમાં જેમ વધારે બંધાયેલ હોય છે તેમ તે પિતાની જાતને વધારે મુક્ત માને છે! જ્યારે જ્ઞાની સાચી રીતે સમજે છે કે આ માનવી મુક્ત નથી, પણ જડબેસલાક બંધા
ચેલો છે.
