________________
૧૮
પૂણિમા પાછી ઊગી! પતિ) હજુ ન ગણાઉં.” આવા માણસ આગળ સતિષની વાત પણ ન થાય, કારણ કે એ તે જે નથી તેને પકડવા નીકળે છે, અહંની જ સાધના કરી રહ્યો છે; અહંની અતૃપ્તિના કારણે તેનું માનસિક વલણ જુદું છે.
વિશ્વકવિઓમાં જેનું શ્રેષ્ઠ નામ છે એવા શ્રી રવીન્દ્રનાથ ટાગોરનું નામ તે આપ જાણે જ છે. તેમણે પોતાની એક અનુભવકથા લખી છે. ભારે મઝાની છે આ નાની કથા ! એ લખે છેઃ શરદપૂનમની રાત હતી. ઘરમાં હું એક જ હતો. એક આધ્યાત્મિક પુસ્તક વાંચતે હતે. વાંચતાં વાંચતાં થાકી ગયે, એટલે થોડી ક્ષણો માટે મેં આંખ બંધ કરી, પણ લાઈટ ચાલુ હતી. આંખને આરામ આપવા મેં Switch off કરી પણ ત્યાં તે મારા આશ્ચર્ય પાર ન રહ્યો. પૂનમના ચંદ્રમાંથી પ્રકાશની રેલી વહી રહી હતી! રૂમમાં જ્યાં સુધી ઈલેકિટ્રક લાઈટને પ્રકાશ હો, ત્યાં સુધી આ સુંદર ચાંદનીના પ્રકાશને અનુભવ જ ન થયે. પણ જેવો એ કૃત્રિમ પ્રકાશ અંધ થયે કે નૈસર્ગિક પ્રકાશ મારા એરડાને, મારા તનને, મારા મનને, મારા પ્રાણોને ભરી રહ્યો. આવી મધુર ઉજ્જવલ સુંદર ચાંદની અત્યાર સુધી મને દેખાઈ કેમ નહિ? કારણ કે ઈલેકટ્રિક લાઈટ માર્ગમાં અવરોધ કરતી હતી. બનાવટી પ્રકાશ નૈસર્ગિક પ્રકાશના અનુભવને રેતે હતે.”
માણસમાં રહેલે અહં પણ તે જ રીતે પરમાત્માના પ્રકાશને રોકે છે. આપણામાં રહેલું અહં પણ પેલી ઇલેકટ્રિક લાઈટના પ્રકાશ જેવું છે. તે આપણને પરમાત્માને અનુભવ નથી થવા દેતું. જેમ ઇલેકટ્રિક લાઈટને પ્રકાશ બંધ થતાં નૈસર્ગિક