________________
રત્નત્રયી
૧૪૯ છે તે ન છૂટે. ધર્મમાં પ્રાપ્તિની વાત છે, છેડવાની નહિ, લેવાની વાત છે, ત્યાગની નહિ.
તમારે સારું, ઊંચું લેવું હોય તે હલકું છેડવું પડે. ચણને છેડે તે હીરાથી મૂઠી ભરી શકે. ઊંચી વસ્તુ લેવી હોય તે તુચ્છને છેડે. આનંદની પ્રાપ્તિ માટે કષાયેને છોડ્યા વિના કેમ ચાલે? ભેગમાં જીવ હોય તે પ્રભુને ભેગ કેમ થાય? ચણ છોડ્યા વિના હીરા કેમ મળે?
સાધને સિદ્ધિને નિર્ણય કરે છે. શુદ્ધ સાધને દ્વારા ચિત્ત શુદ્ધ થાય, અને શુદ્ધિથી સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય.
કપડું સાબુથી ધૂઓ તે ઊજળું થાય, પણ અંધારામાં સાબુ જેવો દેખાતે કેલસ લઈને કેઈ ઘસઘસ કરે તે કપડું કાળું થાય કે ઊજળું? પછી તમને કપડું કેટલું ઘસે છે તે નથી પુછાતું, પણ સાધન કયું વાપર્યું હતું તે પુછાય છે. મહેનત કેટલી કરી તે નહિ પણ સાધન ક્યાં વાપર્યા તે પુછાય છે.
સાધન નબળાં તે મહેનત નકામી. શુદ્ધિ માટે સુંદરમાં સુંદર સાધન જોઈએ. સાધન હલકું કે નબળું હોય તે શુદ્ધિ જરા પણ ન થાય. શુદ્ધિ અને સિદ્ધિને આધાર સાધન પર છે.
અધ્યાત્મનું ક્ષેત્ર ગગન કરતાં વિશાળ છે. અંત ન આવે એટલે વિશાળ એને રાજમાર્ગ છે. આત્માને માર્ગ અનંત છે, તે સાધને પણ અસંખ્ય છે. આપણે ચૂંટેલાં આ ત્રણ સાધનને વિચાર કરીએ. જે સાધને દ્વારા શુદ્ધિ થાય અને શુદ્ધિ એટલે જ સિદ્ધિ.
