________________
આજના યુગમાં ડિગ્રી ધરાવનારને તે હિસાબ અને નામાખાતાને નિષ્ણાત છે એમ આપણી સમજમાં આવી જાય છે. ધાર્મિક શિક્ષણબાબતમાં અભ્યાસની કેઈ આવી ડિગ્રી હોતી નથી, અને તેના શિક્ષકોની પસંદગીમાં પણ ખાસ ધેરણ જેવું હતું નથી. આજને યુગ ધાર્મિક અને વ્યાવહારિક શિક્ષણને સમન્વય કરવાનો યુગ છે. અમે સાધુઓ તે ધાર્મિક શિક્ષણની અગત્ય વિષે કહેતા જ આવ્યા છીએ, પણ શેડા વખત પહેલાં શિસ્તપાલન વિષે આપણા દેશના વિદ્યાથીઓમાં વધતી જતી બેદરકારી અને વણસતી પરિસ્થિતિ અંગે તપાસ કરવા માટે સરકારે પણ એક કમિશન નીમ્યું હતું, અને તેમાં આપણા રાષ્ટ્રપતિ અને મુંબઈના માજી ગવર્નર શ્રી પ્રકાશ જેવા વિદ્વાન સભ્ય હતા. તેમણે સંશોધન કરી જે રિપોર્ટ તૈયાર કર્યો તેમાં મુખ્ય વાત એ હતી કે કૉલેજના વિદ્યાથીઓને વ્યાવહારિક શિક્ષણની સાથે સાથે આધ્યાત્મિક શિક્ષણ પણ આપવું જરૂરનું છે. આમ થતાં વિદ્યાથી જગતમાં આજે જે અવ્યવસ્થા અને શિસ્તપાલનને અભાવ જોવામાં આવે છે, તે દૂર થશે. આમ આધ્યાત્મિક શિક્ષણની અગત્ય રાષ્ટ્રપતિ જેવાએ પણ સ્વીકારી છે.
પાઠશાળાઓમાં છોકરાઓને ધાર્મિક સૂત્રે શીખડાવવામાં આવે છે, અને તેથી બાળકોને જરૂરી ધાર્મિક શિક્ષણ મળી રહે છે, એમ સંતોષ માની લઈએ તે બરોબર નથી. હાઈસ્કૂલેનાં આગલા ધોરણમાં અભ્યાસ કરતા તેમ જ કૉલેજમાં ભણતા વિદ્યાથીએને ધાર્મિક શિક્ષણ બાબતમાં સંતેષ ‘આપી શકે તેવા શિક્ષકોની આપણે ત્યાં ખટ છે, અને આ
