________________
શ્રી ધીરજલાલ શાહ
૧૭ જીવનકથા જેટલો પ્રબલ પ્રભાવ પાડી શક્યું નથી. આમાં કદાચ કેઈને અત્યુક્તિ લાગશે, પણ એ અત્યુક્તિ નથી, એક નક્કર હકીક્ત છે. પંડિતજીની પ્રસ્તુત જીવનકથાનું અવેલેકન-અવગાહન કર્યા પછી સહદયી પાઠકે મારા આ અભિપ્રાયનું સમર્થન કરશે, એમાં મને જરાપણ શંકા નથી. - શ્રી ધીરજલાલભાઈની જીવનકથાને જ્યોતિર્મય કહેવાનું કારણ એ છે કે તેમાં પ્રજ્ઞાને પ્રકાશ પ્રકટેલ છે, આત્માનું તેજ ફુરેલું છે અને તે હજાર–લા મનુષ્યનાં અંતર અજવાળવાને સમર્થ બનેલું છે. આપણું ઋષિમુનિઓએ પ્રાર્થના કરી હતી કે “તમસો મા ચોતિર-હે પ્રભો! તું મને અંધારામાંથી અજવાળા પ્રત્યે લઈ જા.” જ્યાં સુધી મનુષ્ય અંધારામાં આથડે છે અને અજવાળા પ્રત્યે જ. નથી કે જવાને નિષ્ઠાભર્યો પ્રયત્ન કરતા નથી, ત્યાં સુધી તે નિસાર કે નિકૃષ્ટકોટિનું જીવન જીવે છે અને અનેક પ્રકારનાં દુઃખક કે અનેક પ્રકારની મુંઝવણ–મુસીબત અનુભવે છે. જે તેણે તેમાંથી પાર ઊતરવું હોય તે અજવાળા ભણું–પ્રકાશભણું–તિભણું જવું જ જોઈએ. શ્રી ધીરજલાલભાઈએ પરમ પુરુષાર્થ આદરી એ કાર્ય સિદ્ધ કર્યું, એ જ એમની સહુથી મોટી વિશેષતા છે.
• અહીં એટલી સ્પષ્ટતા કરી દઉં કે શ્રી ધીરજલાલભાઈની જીવનકથા સામાન્ય કેટિની નથી. જે એ સામાન્ય કેટિની હતી તે મેં એને સ્પર્શ કર્યો ન હેત, એ વાતની પાઠકમિત્રો ખાતરી રાખે. આ પૃથ્વીના પટ પર કરોડ
