________________
શ્રી ધીરજલાલ શાહ
૨૬૫ ૮-સામાયિક વિજ્ઞાન
સામાયિક સંબંધી વિશિષ્ટ, વિશદ તથા વિસ્તૃત જ્ઞાન આપનારો જે ગ્રંથ તે “સામાયિક વિજ્ઞાન. તેની રચના શ્રી ધીરજલાલભાઈએ એટલા માટે કરી છે કે લોકો સામાયિકને સાચા અર્થ સમજે, તેના વાસ્તવિક મહિમાથી પરિચિત થાય અને તેનું અનુષ્ઠાન શુદ્ધિ-વિધિપૂર્વક કરી શકે.
આજે ઘણી ધાર્મિક ક્રિયાઓમાં “સાપ ગયા અને લીટા રહ્યા' જેવી સ્થિતિ પ્રવર્તે છે. સામાયિકની કિયા તેમાં અપવાદરૂપ નથી. આ ક્રિયામાં શું કરાય? અને શું ન કરાય? તેને વિવેક પણ ઘણએ ગુમાવી દીધું છે. અને આ ક્રિયા સમત્વચાગની સિદ્ધિનું એક સુંદર સાધન છે, એને ખ્યાલ બહુ ઘેડાને રહ્યો છે. તેથી શ્રી ધીરજલાલભાઈએ આ ગ્રંથમાં સમત્વ અંગે–સમત્વ ગ અંગે વિસ્તૃત મીમાંસા કરી છે અને તેને સાધનાક્રમ પણ દર્શાવેલો છે. બાર ભાવના અને ચતુર્વિધ ધ્યાનનું સ્વરૂપ સમજવા માટે પણ આ ગ્રંથ ઘણે ઉપગી છે. તેનું પ્રકાશન સને ૧૯૭૭ માં થયેલું છે, એટલે કે તે શ્રી ધીરજલાલભાઈને છેલ્લા ગ્રંથમાંનું એક છે. –અહમંત્રપાસના યાને સલ-અનેરથ-સિદ્ધિ એ જૈન ધર્મમાં નમસ્કાર મહામંત્ર પછીનું સ્થાન અહ. મંત્રને પ્રાપ્ત થયેલું છે. આમ છતાં તેની ઉપાસનાને સળંગ
ખ્યાલ આપતો એક પણ ગ્રંથ આજે વિદ્યમાન નથી. ધાર્મિક ગ્રંથમાં તે અંગે જે વિધિ-વિધાને દર્શાવેલાં છે, તે છૂટા