________________
૫૮
ભારતની એક વિરલ વિભૂતિ
પાદપૂતિએ રચવામાં આવી છે. વળી આ સ્તાવના હંદી, ગુજરાતી તથા કન્નડ ભાષામાં અનેક પદ્યાનુવાદો થયેલા છે અને અગરેજી ભાષામાં પણ સુંદર પદ્યાનુવાદ થયેલે છે.
આ સ્તોત્ર સાથે મંત્ર–યંત્રની ઘણી સામગ્રી સકળાયેલી ” અને તેની વિશિષ્ટ આરાધના નિમિત્ત કેટલાંક વધવિધાના પણ યેાજાયેલાં છે.
શ્રીધીરજલાલભાઈ એ આ રસ્તાત્રનુ રહસ્ય પૂર્ણ પ્રકાશમાં આવે તે માટે • ભક્તામર-રહસ્ય ’ નામના એક દળદાર ગ્રંથ રચેલા છે, જે તેના સમકાલીન બધા ભક્તામરગ્રંથો કરતાં ઊંચું સ્થાન ભોગવે છે. જેણે ભક્તામર સ્તાવનું રહસ્ય જાણવું હાય, તેણે આ ગ્રંથનું નિરીક્ષણવલાકન–અવગાહન અવશ્ય કરવા જેવું છે.
આ ગ્રંથના પ્રથમ ખંડમાં તેમણે સ્નાત્રના મહેમા સમજાવ્યા છે. તેની ઉત્પત્તિ સંબંધી વિશદ ચર્ચા કરી છે અને સ્તાત્રકારના સામાન્ય પરિચય આપી સ્તોત્રના નામકરણ તથા પદ્ય પ્રમાણ અંગે પણ સારા એવા પ્રકાશ પામ્યો છે. ઉપરાંત તેના પર જેટલી વૃત્તિઓ અને પાત્રપૂર્તિ રચાઈ છે, તેને પણ ખ્યાલ આપ્યા છે.
આ ગ્રંથના ખીજા ખંડમાં સ્તાત્રના દરેક પદ્ય પર પૉંચાંગ વિવરણ કર્યુ છે, ત્રીજા ખંડમાં તેની મહિમાદક બધી કથા સંસ્કરણ સાથે રજૂ કરી છે, ચેાથા બડમાં તેની આરાધના–નિમિત્તે કેટલાંક વિધિ-વિધાના આપ્યું. છે અને પાંચમા ખડમાં કાવ્યસમીક્ષા વગેરે આપી શ્રધનુ ગૌરવ
