________________
૧૧૦
ભારતની એક વિરલ વિભૂતિ
પરિચય વિદ્યાથી ઓના જ્ઞાનની ક્ષિતિજો વિસ્તારૢ તેમ છે, તેથી તેમના પરિચય પણ આપવા જોઈએ, એટલે તેમણે અગિયારમીથી વીસમી શ્રેણી સુધીની બીજી ૨૦૦ પુસ્તિકાઆમાં તેને સમાવેશ કરવા ધાર્યા હતા, પરંતુ પ્રથમ વિદ્યાર્થી વાચનમાલાની દશ શ્રેણીની ચેાજના સલ થયા પછી તેનું કામ હાથ ધરવાનું હતું.
*
6
મિત્રો અને પ્રશંસકોએ જ્યારે વિદ્યાથી–વાચનમાલાની યાજના જાણી, ત્યારે શ્રીધીરજલાલભાઈને કહ્યું કે આ યેાજના તા ઘણી સારી છે, પણ તેને પાર શી રીતે પાડશે ? પૂરતાં સાધનો વિના આવી યાજના પાર પડે નહિ. ઉત્તરમાં શ્રીધીરજલાલભાઈએ જણાવ્યું કે • સાધન વિના સિદ્ધિ થતી નથી એ હું જાણું છું, પણ સંકલ્પ દૃઢ હોય અને તે માટે પૂરતા પુરુષાર્થ કરવાની તૈયારી હાય તા સાધના મળી રહે છે.’
6
,
મિત્રા અને પ્રશંસકોએ કહ્યું કે ‘સાધના મળી રહેશે, એવી આશા રાખીને કામ કરવું, તેના કરતાં પ્રથમ સાધના મેળવીને કામ કરવું, એ વધારે ડહાપણભરેલું છે. ' શ્રી ધીરજલાલભાઇએ કહ્યું કે ‘આ વાત વ્યવહારની ષ્ટિએ સાચી હાવા છતાં સર્વથા સ્વીકારવા જેવી નથી. મેં એવા કેટલાય માણસાને જોયા છે કે જે પ્રથમ સાધનની શોધમાં ગયા, તે તેમાં એવા અટવાઈ ગયા કે કદી બહાર આવ્યા જ નહિ. નવા સવા માણસાને જોઈ તાં સાધના-પૈસા કાણુ આપે છે ? તેમને એવા એવા પ્રશ્નો પૂછાય છે કે જેના ઉત્તરા આપી
