________________
૧૦૬
ભારતની એક વિરલ વિભૂતિ આ રીતે શ્રી ધીરજલાલભાઈના સાહિત્યસર્જનને પ્રારંભ બાળગ્રંથાવળીની ૬ શ્રેણની ૧૨૦ પુસ્તિકાઓથી થયે અને તેણે એમને ઘણી ખ્યાતિ આપી. આ પુસ્તિકાઓ ભારતના બધા પ્રાંતે ઉપરાંત આફ્રિકા, ઇંગ્લેંડ, ચીન અને જાપાન જેવા દેશમાં પણ પહોંચી કે જ્યાં ગૂજરાતીઓની
ડીઘણું પણ વસ્તી હતી. આજે પચાસ વર્ષ પછી પણ આ પુસ્તિકાઓની માગણી થઈ રહી છે, તે એની અસાધારણ લોકપ્રિયતા તથા ઉપગિતા દર્શાવે છે.
અહીં એટલી સ્પષ્ટતા આવશ્યક છે કે બાળગ્રંથાવળીની પહેલી અને બીજી શ્રેણીનું પ્રકાશન જ્યારે તેઓ શિક્ષક હતા, ત્યારે થયેલું અને બાકીની ચાર શ્રેણીઓનું પ્રકાશન તેમણે સંસ્થા છોડીને સ્વતંત્ર પ્રકાશન શરુ કર્યું, ત્યારે થયેલું.
કુદરત અને કલાધામમાં વીસ દિવસ” નામને ગ્રંથ તેમણે આ જ અરસામાં લખ્યો હતો અને તે સુપ્રસિદ્ધ સાક્ષર તથા પ્રવાસી કાકાશ્રી કાલેલકરની પ્રસ્તાવના સાથે પ્રસિદ્ધ થયેલ હતો. વિદ્વાનોએ આ ગ્રંથને સત્કાર્યો હતો અને શ્રી વિજયરાય વધે તે આ ગ્રંથનું ડાંગનાં જંગલેવાળું આખું પ્રકરણ પોતાના “કૌમુદી ” નામના વિવેચનાત્મક સૈમાસિકમાં છાપ્યું હતું.
પછી આ ગ્રંથમાંથી “ઈરાનાં ગુફા મંદિરો’ નામના એક સ્વતંત્ર પુસ્તકનું પ્રકાશન કરવામાં આવ્યું હતું, જે એ વખતના સુપ્રસિદ્ધ કલાવિવેચક શ્રી નાનાલાલ સી. મહેતાની મનનીય પ્રસ્તાવનાથી અલંકૃત થયું હતું.
