________________
૧૭
ભગવાન બુદ્ધ
' વૈશાખી પૂર્ણિમા – બુદ્ધ જયંતીના દિવસે ભારતવર્ષમાં અને સમસ્ત એશિયામાં કરોડો નરનારીઓ યુદ્ધ શરળ છામિ, શરળ છામિ, સંવે શf Tછામિ એવું વિવિધ સ્વીકારી, ધન્યતા અનુભવે છે, કારણ કે ભગવાન બનું શાસન સગ્ર પાસ પર – સર્વ પાપનું નાશ કરવાવાળું સત્રરસ : ૩પસંઘા - કલ્યાણનું કરવાવાળું છે.
કોઈ પણ વ્યક્તિના નામથી પ્રવૃત્ત થયેલા ધર્મનું ખરું સ્વરૂપ સમજવા માટે તે વ્યક્તિના ચરિત્રનું, તેણે કરેલ ધર્મ-સંસ્થાપનાના પ્રયત્ન અને તે માટેની વ્યવસ્થાનું તેમજ તેણે કરેલા ઉપદેશનું જ્ઞાન થવું જોઈએ. ભગવાન બુદ્ધને ઉપદેશ એટલે ભવ્ય છે, એટલી જ એમની જીવનકથા રોચક અને અદ્ભુત રસપૂર્ણ છે.
• | માયાદેવીની કુખે, લંબિન ઉદ્યાનમાં સિદ્ધાર્થને જન્મ થયો ત્યારે જયોતિષીઓએ ભવિષ્ય ભાખ્યું કે શુદ્ધોદન રાજાને આ પુત્ર ચક્રવતી થશે અથવા બુદ્ધ થશે. પિતાની તીવ્ર ઇચ્છા હતી કે પુત્ર યોગમાર્ગ છોડી દઈ ચક્રવતી રાજા થાય. ભવિષ્યવેત્તાઓએ કહ્યું, “સિદ્ધાર્થની સામે વૃદ્ધ, વ્યાધિગ્રસ્ત અને મૃત મનુષ્ય આવશે તો તેમનાં દર્શનથી તેને વૈરાગ્ય ઉપજશે અને તે ગૃહત્યાગ કરશે. માટે એવા માણસે એની નજરે કદી યે પડે નહિ એવો બંદોબસ્ત કરે.” પિતાએ પુત્રને પૂર્ણ સુખમાં રાખવા બધી વ્યવસ્થા કરી. તેના મનનું વાદ્ય અને નૃત્યથી રંજન કરવા સંખ્યાબંધ નૃત્યાંગનાઓ રાખવામાં આવી. ચશોધરા જેવી રૂપવતી કન્યા સાથે લગ્ન કર્યું. ભારે આનંદથી યૌવનના દિવસો ગાળવા લાગ્યો. ૨૯ વર્ષ આવી રીતે ભેગવિલાસમાં વીતી ગયાં. એક દિવસ પિતાની રાજધાની જોવાનું અને રાજદ્યાનમાં ફરી આવવાનું સિદ્ધાર્થને મન થયું. પિતાને ખબર પડી એટલે રસ્તા સાફસૂફ કરાવ્યા અને આંધળા, પાંગળા, ઘરડા, દુબળા લેકેએ તે દિવસે રસ્તા પર ફરકવું નહિ એ હુકમ કર્યો પણ જેને હાથે જગતનું કલ્યાણ થવાનું હતું તેવા મહાપુરુષને જગતની વાસ્ત