________________
હૃદયા
રાજાનો નિયમ હતો. પ્રભાતના પહેલા પ્રહરે એના દ્વાર ઉપર જે ટકોરા મારે એનું પાત્ર સોનામહોરોથી ભરી દેવું. આમ ઘણાનાં પાત્ર ભર્યા. એક નવો ભિક્ષુ આવ્યો. એણે ટકોરા માર્યા, દ્વાર ખોલ્યું. રાજા મૂઠા ભરીભરીને સોનામહોર એના પાત્રમાં નાખતો ગયો પણ પાત્ર ન ભરાયું. આખો ભંડાર ખાલી કર્યો તો ય પાત્ર ન ભરાયું. રાજાને નવાઇ લાગી. પૂછયું: “શેનામાંથી આ પાત્ર બનાવ્યું છે? કઈ ધાતુનું છે?”
જવાબ મળ્યો: “આ પાત્ર માનવના હૃદયમાંથી મેં બનાવ્યું છે. માનવનું હ્રદય એવું ભૂખ્યું છે, એવું લોભિયું છે, કે એને ગમે એટલું આપો પણ એને ઓછું જ લાગે.”
જ્ઞાની રાજાએ કહ્યું: “હૃદયતાનો અર્થ તમે બરાબર સમજાવ્યો. આ હૃદય કોઇ પણ દિવસ તૃપ્ત નહિ થાય. જીવનમાં સંતોષ આવશે તો જ હૃદયપાત્ર ભરાશે.”
૧૫
